Wystawa w Galerii Międzynarodowego Centrum Kultury zaprezentuje, po raz pierwszy tak obszernie, historię Pomarańczowej Alternatywy, jednego z ciekawszych zjawisk lat 80. w Polsce. Wystawa pokazuje narodziny i rozwój zjawiska, a jej narracja została osadzona na tle historii politycznej i społecznej Polski lat 80. XX wieku oraz późniejszej transformacji systemowej.
Dla starszego pokolenia wystawa będzie nostalgiczną podróżą do przeszłości, przypomnieniem, ale też całościowym spojrzeniem na absurdy komunizmu, a także na absurdy współczesnej rzeczywistości. Dla ludzi młodych – dzieci, młodzieży, ale też dwudziestolatków, którzy w czasach krasnali spędzili dzieciństwo – będzie intrygującą i inspirującą lekcją historii. I wreszcie dla odbiorców obcojęzycznych będzie to lekcja historii politycznej i społecznej za Żelazną Kurtyną – obraz rzeczywistości widzianej przez pryzmat sztuki ulicy.
Na zróżnicowany charakter wykorzystywanych środków składają się: bogaty materiał archiwalny – oryginalne zdjęcia, dokumentacja filmowa, druki ulotne, wielkoformatowe powiększenia, eksponaty z epoki. Siłą wystawy będzie scenograficzny rozmach aranżacji szeroko wykorzystującej stosowane podczas akcji rekwizyty (repliki w skali 1:1). Prezentacja nastawiona będzie również na interakcję z widzem.
Konstrukcja wystawy Pomarańczowej Alternatywy w Galerii MCK umożliwi wielopoziomowość odbioru – ogólne zapoznanie się ze zjawiskiem Pomarańczowej Alternatywy i towarzyszącym jej kontekstem polityczno-społecznym (tzw. fast track); możliwość wniknięcia w szczegółowe aspekty działań happeningowych, wyodrębniona zostanie również specjalna ścieżka zwiedzania dla dzieci.
Uzupełnieniem wystawy jest projekt (R)ewolucja, w ramach którego w przestrzeni publicznej Krakowa prezentowane są prace Davida Černý’ego, Marcina Maciejowskiego i Sławka ZBK Czajkowskiego. Prace nawiązują do ulicznego charakteru Pomarańczowej Alternatywy i odwołują się do artystycznego pierwiastka tych efemerycznych z natury akcji. Każdy z zaproszonych artystów we właściwy sobie sposób nawiązał dialog z jej historią. Projekt jest jednocześnie uzupełnieniem wystawy Pomarańczowej Alternatywy, jak i częścią krakowskiego festiwalu sztuki współczesnej ArtBoom.
Wydarzenia towarzyszące:
W ramach projektu zrealizowany zostanie bogaty program wydarzeń towarzyszących. Złożą się na niego serie wykładów z udziałem zaproszonych gości poruszające zarówno tematykę związaną bezpośrednio z Pomarańczową Alternatywą, jak i zagadnienia związane z charakterystyką epoki; warsztaty dla dzieci i młodzieży szkolnej.
Dodatkowo planowany jest cykl pokazów filmowych prezentujących reprezentatywne dla okresu PRL produkcje – będą to zarówno materiały skierowane do dorosłego widza, jak i do najmłodszych. 29 września odbędzie się debata Alternatywa?, podczas której badacze i publicyści dyskutować będą m.in. nad współczesnymi odniesieniami Pomarańczowej Alternatywy.
Wydawnictwo towarzyszące:
Książka towarzysząca wystawie zawiera artykuły problemowe i eseje poruszające fenomen Pomarańczowej Alternatywy z perspektywy socjologicznej, antropologicznej, artystycznej, teatrologicznej i politycznej. Poszczególni autorzy ustosunkowali się krytycznie do zagadnienia ruchu happeningowego, czyniąc z niego punkt wyjścia dla swoich rozważań, ich przedmiot, ale także tło dla ukazania szerszych zjawisk, jakim były sztuka ulicy, ruchy społeczne czy rzeczywistość PRL-u. Wśród autorów: Jurij Andruchowycz, László Beke, Grzegorz Dziamski, Padraic Kenney, Marek Krajewski, Vojtěch Lahoda, Bronisław Misztal, Michał Ogórek, Jan Przyłuski, Ewa Rewers, Włodzimierz Suleja.
Co to jest Pomarańczowa Alternatywa?
Zainicjowany we Wrocławiu ruch Pomarańczowej Alternatywy wraz z jego charyzmatycznym liderem – Majorem Waldemarem Fydrychem, na stałe zapisał się w świadomości generacji Polaków, zaś malowane na murach postacie krasnali to jedne z jego najbardziej rozpoznawalnych symboli. Prekursorski charakter podejmowanych działań, na które składały się akcje uliczne, interwencje i kolportaż materiałów drukowanych wpłynął na zainteresowanie tematem badaczy z dziedziny socjologii, antropologii, sztuki, historii czy politologii.
Utrzymane w kontestatorsko-prześmiewczej konwencji wydarzenia obnażały absurdy okresu komunizmu, ośmieszały aparat władzy, a po roku 1989 stanowiły komentarz do aktualnej sytuacji politycznej i społecznej. Wykorzystywane metody i język prowadzonych działań wykazywały silny wpływ surrealizmu i pokrewieństwo z ruchem Dada.
Wystawa w Galerii Międzynarodowego Centrum Kultury organizowana jest w związku z polską Prezydencją w Radzie Unii Europejskiej. Jej tematyka zapozna tak polską, jak i zagraniczną publiczność ze szczególną formą polskiego lekarstwa na komunizm.
Organizatorzy wystawy: Międzynarodowe Centrum Kultury oraz Fundacja Pomarańczowa Alternatywa
Kuratorzy wystawy: Katarzyna Jagodzińska, Natalia Żak
O.pl Polski Portal Kultury objął patronat medialny nad wydarzeniem.
Pomarańczowa Alternatywa. Happeningiem w komunizm
19 czerwca – 2 października 2011 r.
Międzynarodowe Centrum Kultury
Rynek Główny 25
Kraków
