Od trzech lat, główna część programu koncentruje się wokół wybranego tematu – idiomu, który stanowi punkt odniesienia dla prezentowanych projektów artystycznych. Tegoroczny idiom zatytułowany Akcje Azjatyckie / Asian Investments stawia pytania o to, jakie klisze – obrazy medialne budują nasz sposób myślenia o Azji i jakie emocje, obawy i nadzieje inwestujemy we własne wyobrażenia o Azji? Kurator idiomu, mieszkający w Berlinie szwajcarski reżyser i artysta konceptualny Stefan Kaegi, tak tłumaczy jego ideę: Ciekawsze od samego sprowadzania sztuki azjatyckiej do Poznania i pokazywania jej jako czegoś egzotycznego wydawało mi się postawienie pytania, co azjatyckiego jest w Poznaniu.
W programie Idiomu Akcje Azjatyckie/Asian Investments znajdują się projekty, których twórcy potrafią dostrzec Chiny w centrum własnego miasta, przemoc w Libanie potraktować jak eksport z Zachodu, skonfrontować centrum Poznania z kwestią izraelską, w Kazachstanie umiejscowić polskie i niemieckie deportacje, i wyobrażać sobie, że za pozaziemskimi siłami stoi azjatycki kapitał. Jednak program idiomu to, oprócz występów gościnnych, także współprodukcje Malta Festival Poznań. Produkcja tegorocznych koszulek festiwalowych celowo zostanie przeniesiona do Korei Północnej, gdzie niemiecki artysta Dirk Fleischmann będzie dokładnie obserwował stworzone przez siebie warunki produkcji i udokumentuje je na potrzeby festiwalu. Z kolei Brytyjczyk Ant Hampton, specjalnie dla Malta Festival Poznań organizować będzie w Anglii serię spotkań, podczas których na twarze widzów nałożone zostaną twarze azjatyckich robotników. Zaś polscy artyści znajdą się w Indonezji w poszukiwaniu pewnej chińskiej dynastii.
Nie zabraknie również solidnej dawki muzyki. Gwiazdą festiwalu jest w tym roku legendarny kalifornijski zespół Faith No More i jego charyzmatyczny wokalista Mike Patton występujący nad poznańskim jeziorem Malta w ramach cyklu Poznań dla Ziemi. Jako support na scenie pojawią się polskie zespoły Muchy i Snowman. Po wydaniu ostatniej płyty, zatytułowanej Notoryczni debiutanci, Muchy, jako jedyny polski zespół, został zaproszony do występu na głównych scenach wszystkich najważniejszych festiwali muzycznych w kraju. Snowman miesza awangardę, post rock, jazz i psychodelię.
6 lipca muzycznym wydarzeniem nawiązującym do tegorocznego idiomu Malta Festival Poznań, zatytułowanego Akcje Azjatyckie/ Asian Investments będzie blisko 6-godzinny koncert Między Azją a Europą: muzyka romska. Romowie są tą grupą etniczną, która przypomina o odwiecznej wędrówce ludów i jest żywym łącznikiem między Azją i Europą. Ideą koncertu jest muzyczna podróż ich śladami: z Radżastanu – indyjskiej krainy, z której przed wiekami wyruszyli Cyganie, a dziś Dhoad Gypsies of Rajasthan, do Egiptu, by za sprawą The Musicians of the Nile posłuchać tradycyjnej muzyki Egiptu i Sudanu przemieszanej z pieśniami mieszkających tam niegdyś cygańskich rodzin. Przewodnikiem na tureckim odcinku wędrówki będzie Hasan Yarimdünya – jeden z najlepszych tureckich klarnecistów i najciekawszych muzyków z kręgu world music, a o romskim wpływie na muzykę europejską przypomni gwiazda flamenco i mistrzyni el cante Andaluzyjka Carmen Linares oraz węgierski zespół Parno Graszt. Koncert poprowadzą Jowita Budnik i Antoni Pawlicki, którzy w nowym filmie Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze wcielili się w role cygańskiej poetki Papuszy i tłumacza jej wierszy Jerzego Ficowskiego. W przerwach między kolejnymi występami na scenie pojawią się obrazy – czyli zdjęcia z filmu, autorstwa Wojciecha Staronia. Zagra też polski zespół Tsigunz Fanfara Avantura. Jego członkowie wywodzą się ze środowisk muzyki improwizowanej, alternatywnej i jazzu, a tym co ich łączy jest fascynacja muzyką bałkańską. Przenoszą ją na polski grunt w swoich zaskakujących interpretacjach, a każdy ich występ to energetyczne, pełne interakcji z publicznością awanturnicze show, dalekie od stereotypowych koncertów muzyki etno czy folk.
Artyści, którzy wystąpią podczas koncertu Między Azją a Europą:
Carmen Linares jest jedną z najbardziej uznanych na świecie śpiewaczek flamenco. Potrafi niezauważenie przejść od szeptu do krzyku. Jest jedną z pierwszych artystek flamenco, które na zaproszenie Orkiestry Filharmonii Nowojorskiej wystąpiły w Lincoln Center. Ze śpiewnika Federico García Lorki (opracowanego i nagranego w 1931 roku wraz z Argentinitą) powstał jej album Canciones Populares de Lorca (Auvidis-Eyhnic, 1994). Utwory z niego Carmen Linares śpiewa do dziś na scenach Rzymu, Londynu, Tokio czy Nowego Jorku.
Dhoad Gypsies From The Rajasthan to zespół uważany za niekwestionowanych ambasadorów Radżastahanu – indyjskiej krainy, z której przed wiekami wyruszyli Cyganie. W ciągu ostatniej dekady muzycy zagrali ponad 1000 koncertów w 70 krajach świata. Na scenie łączą energię, poetyckie widowisko z udziałem muzyków, tancerzy, pieśniarzy. Dhoad reprezentują kulturę przekazywaną od czasów najdawniejszych z pokolenia na pokolenie– sztukę fakirów, tancerzy, poetów, zaklinaczy węży. Wspólnie czczą swoich przodków w niezwykłej atmosferze – feerii dźwięków, kolorów i tańca.
The Musicians of the Nile od ponad 20 lat zachwycają publiczność tradycyjną muzyką Egiptu i Sudanu oraz pieśniami cygańskich rodzin zamieszkujących niegdyś Egipt. Świat odkrył The Musicians of the Nile dzięki etnomuzykologowi Alainowi Weberowi, który stał się ich menadżerem i pomógł w karierze międzynarodowej. Zespół wystąpił gościnnie m.in. na płycie Petera Garbiela Passion, a także w filmie Tony’ego Gatlifa Latcho Drom.
Parno Graszt to w języku romskim biały koń. Biel symbolizuje w tej kulturze nieskazitelność, a koń – wolność. Grupa powstała w mieście Paszab w 1987 roku. Jej debiutancki album Hit the piano wspiął się na 7 miejsce the World Music Chart Europe (2002). Telewizja węgierska wraz z BBC wyprodukowała o niej dokument muzyczny w 2004 roku. To jeden z najbardziej ekscytujących i pełnych kolorytu zespołów na Węgrzech. Jego muzyka opiera się na instrumentach strunowych szarpanych i bardzo rozbudowanej sekcji rytmicznej. Grupa adaptuje cygańskie piosenki tradycyjne z różnych regionów Węgier i krajów sąsiednich.
Tradycyjnie nie zabraknie muzyki w Pasażu Kultury, czyli w mieszczącym się na poznańskim Starym Rynku klubie festiwalowym. Muzyczną działalność klubu zainaugurują Japończycy: laureat prestiżowego DMC World Championship i mistrz w sztuce turntablizmu DJ Kentaro oraz najgorętsza tokijska grupa undergroundowa Anli Pollicino. W następnych dniach zaprezentują się przedstawiciele kolejnych nacji: brytyjski muzyk o pseudonimie Bass Clef, od lat rządzący na elektronicznych scenach Londynu i Bristolu, gdzie w słynnym Punch Drunk Records ukazał się jego najnowszy, świetnie przyjęty album Reeling Skullways; Emika, czyli Czeszka, która łącząc dubstep, drum&base, elektro i triphop przez Berlin dotarła do Londynu i kultowej wytwórni Ninja Tune, a także najbardziej zwariowany elektro-popowy zespół Szwecji – Slagsmålsklubben. Będzie można usłyszeć również polskich wykonawców: Ballady i Romanse, Kari Amirian oraz Justynę Szafran, która wraz z grupą Sztylety wystąpi tym razem w rockowo-psychodelicznym kontekście muzyki Krzysztofa Wiki Nowikowa.
Kolejny ważny nurt festiwalu związany jest z twórczością noblisty J.M. Coetzee. Malta Festival Poznań, w koprodukcji z Teatrem Wielkim im. St. Moniuszki w Poznaniu i przy finansowym wsparciu Samorządu Województwa Wielkopolskiego, przygotowuje światową prapremierę opery flamandzkiego kompozytora Nicholasa Lensa – Slow Man (5 lipca) w reżyserii Mai Kleczewskiej, do której libretto oparte na swojej książce „Powolny człowiek” napisał właśnie J.M. Coetzee. Pisarz będzie gościem festiwalu i weźmie udział w spotkaniu z twórcami opery, odbywającym się w ramach drugiego dnia forum. W programie jest również teatralna adaptacja powieści Hańba węgierskiego reżysera Kornéla Mundruczó.
Miłośnicy twórczości Lecha Raczaka będą mieli okazję zobaczyć aż cztery jego spektakle – tzw. trylogię rewolucyjną (Dziady, Marat/Sade i Czas terroru) przygotowaną przez Teatr im. Modrzejewskiej z Legnicy oraz premierowe plenerowe przedstawienie Gry z czasem. W programie festiwalu znajdują się też najciekawsze spektakle teatrów poznańskich i wielkopolskich. W ramach projektu Stary Browar Nowy Taniec na Malcie, jak zwykle zaprezentowany zostanie świetny program taneczny przygotowany przez Joannę Leśnierowską.
Malta Festival Poznań
3-7 lipca 2012
Poznań
