Istniejąca od wielu lat i ciągle powiększająca się kolekcja Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie była prezentowana już wielokrotnie w różnych odsłonach i konstelacjach. Tym razem – w ramach VI Festiwalu Sztuki im. Jerzego Buszy Radom-Orońsko 2012 – zaprezentowanych zostanie kilkadziesiąt wybranych prac, których osnową jest fotografia. Szczególnie teraz, kiedy sztuki wizualne tak bardzo rozszerzyły swoje możliwości technologiczne, fotografia nadal pozostaje istotnym i niezwykle popularnym medium wykorzystywanym przez artystów do swoich multimedialnych realizacji.
By przypomnieć jej ponadczasowe wartości organizatorzy postanowili sięgnąć do zbiorów zarówno kolekcji CSW jak i wydzielonego fragmentu tej kolekcji tzw. Archiwum Małej Galerii, która to galeria przez kilkanaście lat była swego rodzaju project roomem CSW w szeroko rozumianym aspekcie fotografii.
Ponieważ fotografia w zbiorach Centrum jest tematycznie i treściowo dosyć zróżnicowana postanowiliśmy dokonać wyboru kilkudziesięciu prac o jednej dominującej tematyce – jest nią ciało, cielesność i wszystko to, co się z tym może łączyć. Okazuje się, że fotografia temat ten eksplorowała od zawsze, ale akcenty i dominujące trendy rozkładała w sposób dosyć nieprzewidywalny.
Jeszcze w latach 70. nawet awangardowi twórcy sięgali po tradycyjne, klasyczne formy – przykładem tego mogą być bardzo mało znane akty Andrzeja Jórczaka, twórcy nieco zapomnianego ale obecnie na nowo odkrywanego i docenianego. Na początku lat 90. dużym wydarzeniem w CSW była rekonstrukcja environement IKONOSFERY i fotoobiektu ONONA Zbigniewa Dłubaka. Prezentujemy oryginalne zachowane odbitki autorskie, składające się na tę instalację. Obydwie te prace są zwiastunem pewnego przełomu w fotografii, w której Dłubak, również jako teoretyk i wieloletni redaktor pisma FOTOGRAFIA odegrał niezwykle ważną rolę. Podobnie jak grono innych „klasyków” takich jak Edward Hartwig, Jerzy Lewczyński, Józef Robakowski, Natalia LL, Andrzej Lachowicz czy Tadeusz Rolke.
Motyw ciała, fizjologii czy kontekstu społeczno-obyczajowego zaistniał w fotografiach wielu twórców następnych pokoleń. Inaczej eksplorowany, przy użyciu nowocześniejszych mediów (np. ciekawe cibachromy Piotra Trzebińskiego, wczesne prace Maurycego Gomulickiego, barwne fotomontaże i lightboxy Joanny Zastróżnej) artyści próbowali reinterpretować tak odwieczne wydawałoby się zjawisko jakim jest ludzkie ciało. Jeszcze inaczej do tego podchodzą twórcy z kręgu Łodzi Kaliskiej – ich pro i antyfeministyczne prowokacje, a szczególnie wieloosobowe reinterpretacje w postaci inscenizowanych na potrzeby fotografii wiekopomnych dzieł malarskich (Bitwa pod Grunwaldem Matejki) (Tryumf Wolności Zichy’ego) są dobrym przykładem na niekonwencjonalne fotograficzne podjęcie artystycznego wyzwania.
I jeszcze jedno: warto zwrócić uwagę na tę różnorodność środków technicznych, na bogactwo fotograficznej formy. Obok klasycznych technik bromowych, na tym kameralnym pokazie zobaczyć możemy zdjęcia uzyskane za pomocą cyfrowych wydruków sprzed kilkunastu lat, niezwykle rzadko już spotykane cibachromy, czy kolorowe odbitki, które mimo upływu blisko 40 lat nie straciły wiele ze swej kolorystycznej atrakcyjności. Fotografia jest obecnie jedną z najżywiej i najszerzej odbieranych dziedzin sztuki współczesnej. Trudno sobie wyobrazić dzisiejsze aktywności artystyczne bez sięgania do jej niewyczerpanych możliwości. Niech ta kameralna wystawa ze zbiorów CSW podtrzyma i umocni te oczywiste konstatacje jak również przypomni i utrwali wartości jakie wniosła do sztuki współczesnej fotografia.
Marek Grygiel
Ciało. Fotografia. Fragment kolekcji CSW Zamek Ujazdowski
Artyści: Janusz Bąkowski, Zbigniew Dłubak, Maurycy Gomulicki, Edward Hartwig, Mariusz Hermanowicz, Johnny Jensen, Andrzej Jórczak, Łódź Kaliska,Bogdan Konopka, Andrzej Lachowicz, Jerzy Lewczyński, Wanda Michalak, Jerzy Modrak, Natalia LL, Luis Paredes, Małgorzata Potocka, Jagoda Przybylak, Józef Robakowski, Tadeusz Rolke, Jerzy Sadowski,Tomek Sikora, Piotr Trzebiński, Tavate, Joanna Zastróżna
Wyboru dokonał kurator CSW Marek Grygiel
Jerzy Busza (1947–1997) był teoretykiem i krytykiem sztuki związanym ze środowiskiem twórców awangardowych. W latach 70. współpracował z redakcją Kultury i redakcjami najważniejszych czasopism poświęconych fotografii (Fotografia, Foto). W latach 80. w założonym przez siebie biuletynie Obscura poświęconym sztuce fotografii, pisał teksty z pogranicza sztuki i filozofii. Swoje rozważania umieścił również w kilku książkach:Wobec fotografii, Wobec fotografów, Wobec odbiorców fotografii. W Radomiu mieszkał przez ostatnie 13 lat swojego życia.
Program VI Festiwalu Sztuki im. Jerzego Buszy Random in Radom
14 grudnia, godz. 18.00, MCSW Elektrownia
- Promocja wydawnictwa podsumowującego pięć edycji festiwalu: 5 X BUSZA
- Otwarcie wystawy: Ciało. Fotografia. Fragment kolekcji CSW – Zamek Ujazdowski. Wystawa czynna do 4 lutego 2013 roku
15 grudnia, godz. 13.00, CRP Orońsko, Muzeum Rzeźby Współczesnej
- Otwarcie wystawy: Mieszańce, bastardy, hybrydy, chimery oraz kilka mutantów. Wystawa czynna do 4 stycznia 2013 roku. Artyści: Kuba Bąkowski, Piotr Kurka, Artur Malewski, Marta Pszonak, Tomasz Skórka,Grzegorz Sztwiertni
VI Festiwal Sztuki im. Jerzego Buszy Random in Radom
Od 14 do 15 grudnia 2012 roku
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu
ul. Domagalskiego 5
Radom
