Międzynarodowa wystawa Jak się staje, kim się jest prezentuje prace artystów współczesnych z Polski, Niemiec, Japonii, Wielkiej Brytanii, Litwy i Rosji, podejmujących się refleksji nad istotą twórczości i tradycji artystycznej. Wśród zgromadzonych instalacji, malarstwa, prac audio i wideo, przewijają się także wątki autobiograficzne, zagadnienia związane z pamięcią, traumą i ikonografią młodości. Projekt inspirowany jest wczesnymi latami szkolnymi (1926–1934) Tadeusza Kantora, które spędził w Tarnowie pobierając nauki m.in. w tamtejszym gimnazjum.
To miasto nie jest tylko miejscem, gdzie artysta, późniejszy prekursor awangardy, chodził do gimnazjum; tu także podjął decyzję, że zostanie malarzem i tu powstały jego pierwsze malarskie wprawki. Dominującym motywem przewijającym się w pracach prezentowanych na wystawie Jak się staje, kim się jest stała się zatem przeszłość i osobisty stosunek twórców do tradycji zarówno artystycznej, jak historycznej czy kulturowej. Na wystawie przedstawieni zostaną w tym kontekście również inni przedstawiciele awangard, jak legendarny twórca filmu eksperymentalnego Jonas Mekas i współtwórca tzw. polskiej szkoły muzyki elektroakustycznej Eugeniusz Rudnik. Podczas gdy ten pierwszy, poprzez swój obraz filmowy Wspomnienia z podróży na Litwę opowiadający o powrocie w rodzinne strony przeniesie widza do lat młodzieńczych; kolaż dźwiękowy Rudnika Ptacy i ludzie. Etiuda koncertowa na czworo artystów, troje skrzypiec, dwa słowiki, nożyczki i garncarkę ludową zaprezentuje zaskakujące alter-ego artysty.
Po raz pierwszy w Polsce pokazane zostanie wideo Simona Fujiwary Próba przed spotkaniem po latach, które w dowcipny sposób komentuje zarówno pochodzenie samego artysty – Brytyjczyka o japońskich korzeniach, jak i jego stosunek do tradycji Wschodu. Temat ten rozwija w swojej praktyce również Aiko Tezuka, której twórczość problematyzuje malarstwo jako medium przynależne do zachodniej cywilizacji. Artystka posługuje się mało popularnym współcześnie medium, jakim jest tkanina wymagająca niezwykłej rzemieślniczej sprawności.
Tradycję artystyczną reprezentują jednak przede wszystkim obrazy autorstwa samego Kantora ze zbiorów tarnowskich instytucji, które na wystawie doczekają się współczesnej interpretacji oraz nowych, dosłownie i w przenośni, ram. Artystyczny duet: Vasil Artamonov & Alexey Klyuykov pokazuje Kantora na swój własny sposób, włączając prace Mistrza w zbudowaną z materiałów biednych instalację-rzeźbę. Taktykę krytyczną wobec malarstwa jako takiego prezentuje również instalacja Heike Gallmeier, która realizuje modele klasycznych obrazów w rzeczywistej skali. Realizacje artystki zdają się być wypadkową mediów, charakterystycznych również dla aktywności Kantora: malarstwa, działań performatywnych, scenografii z użyciem przedmiotów znalezionych. Do ikonografii historycznej nawiązuje również w swoim cyklu fotografii Koleżanki i koledzy Bownik, poruszając jednocześnie kolejny obecny na wystawie problem, jakim jest młodość, pierwsze doświadczenia i niekonwencjonalne zachowania.
Istotnym wątkiem w narracji wystawy jest autobiografia, szczególnie ta dotycząca artysty, pojmowana zarówno jako autotematyczna refleksja, jak i odnosząca się do o mitu Artysty przez duże A. Tego rodzaju strategię w swojej twórczości wykorzystuje między innymi znany głównie z prac na papierze Honza Zamojski prezentujący w Tarnowie rzeźbiarski autoportret z tektury falistej. Także kojarzony przede wszystkim z fotografią i wideo Daniel Rumiancew podejmie się tym razem przygotowania instalacji łączącej wątki autobiograficzne z ironiczną i żartobliwą krytyką mitu artysty, którego wartość sankcjonuje obecność w muzeum. Zbigniew Libera, odwołując się do najbardziej kanonicznej z prac Kantora – Umarłej klasy – w iście gombrowiczowskiej konwencji demitologizuje zarówno samego Kantora, jak i figurę Artysty. Na anegdocie z przeszłości oparta jest też seria akwarel Tomasza Kowalskiego. Jest to zapis wycieczki grupy przyjaciół do Jezior – miejsca domniemanego pochówku Witkacego, będącej zarazem powtórzeniem wcześniejszej o 25 lat wyprawy innego artysty, Jacka Kryszkowskiego. Czarny humor Kowalskiego i Libery równoważy nawiązująca formą do kształtu nagrobka melancholijna i osobista instalacja Anny Zaradny, rodem z futurystycznych wizji, gdzie obraz i zarazem materialna obecność zmarłego istnieją (żyją) w filmowej projekcji.
Wystawa Jak się staje, kim się jest inauguruje działalność tarnowskiego BWA w nowej, parkowej i tym razem stałej siedzibie. Wraz z towarzyszącym jej programem dodatkowym spotkań, warsztatów i wydarzeń, stanowi z jednej strony kontynuację strategii programowej instytucji pod kierownictwem Ewy Łączyńskiej-Widz, z drugiej zaś jest początkiem kolejnego długofalowego projektu Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal poświęconego relacji regionalnego dziedzictwa i sztuki współczesnej.
Artyści: Vasil Artamonov & Alexey Klyuykov, Bownik, Simon Fujiwara, Heike Gallmeier, Tadeusz Kantor, Tomasz Kowalski, Zbigniew Libera, Jonas Mekas, Eugeniusz Rudnik, Daniel Rumiancew, Aiko Tezuka, Honza Zamojski, Anna Zaradny
Kuratorki: Agnieszka Pindera, Marika Zamojska
Jak się staje, kim się jest
Wernisaż: 10 maja 2013 roku, godz. 19.00
Wystawa potrwa do 23 czerwca 2013 roku
Biuro Wystaw Artystycznych Galeria Miejska w Tarnowie
Pałacyk Strzelecki, ul. Słowackiego 1
Tarnów
