Mikroutopie codzienności to świadome, kreatywne kształtowanie swego otoczenia, troska o własne miejsce, o wszystkich i wszystko, z czym mamy do czynienia, zabieganie o poprawę stosunków z innymi – ludźmi, zwierzętami oraz całym światem przyrody.
Wystawa prezentująca wybrane prace z kolekcji toruńskiego CSW podejmuje problem relacji oraz różnych form życia: prywatnego, publicznego, organicznego, postludzkiego, lokalnego oraz artystycznego. Ekspozycja ma też zwrócić uwagę na znaczenie sztuki w dzisiejszym świecie, jako że sztuki plastyczne nie cieszą się w naszym kraju zbytnią estymą, prace artystyczne traktowane są jako wybryki zblazowanych artystów, zaś w obecnym modelu edukacji brakuje miejsca na przygotowanie do odbioru sztuki współczesnej. A przecież sztuka jest kapitałem zarówno materialnym, jak i symbolicznym.
Ukazuje rzeczywistość w sposób niekonwencjonalny, rozwija naszą wyobraźnię, zmusza do krytycznego myślenia. Sztuka jest bezcennym świadectwem swoich czasów. Wpływa na prestiż kolekcjonera czy miejsca, w którym jest prezentowana. Staje się też ważną wizytówką miasta, wzmacniając jego kapitał symboliczny. Budowana z mozołem kolekcja sztuki współczesnej może świadczyć o otwartości miasta i gotowości do podjęcia dyskusji, dotyczącej również trudnych tematów. Sztuka pokazuje różne punkty widzenia, wydobywa różnorodność poglądów, ale zarazem uczy nas jak różnić się pięknie, co odnieść można do jednej z naczelnych zasad demokracji.
Sztuka stanowi też miejsce spotkań, a jak powiada współczesny teoretyk sztuki Nicolas Bourriaud, najpilniejszą kwestią naszych czasów jest odbudowanie relacji z innymi. I dlatego tak ważne są projekty artystyczne, których tematem jest współobecność, świętowanie, wspólnotowość i współuczestnictwo. Podczas wystawy w toruńskim CSW zostaną zaprezentowane prace, które odnoszą się do relacji społecznych, relacji z całym światem natury, z rzeczami oraz maszynami, ale też w interesujący sposób wchodzą w relacje z miejscem oraz same ze sobą. Powstają w ten sposób związki, które nie ograniczają się do sztywnych ram tożsamości, ale akcentują potrzebę otwarcia i dialogu.
Jak pisała Rosi Braidotti:
Te hybrydowe tożsamości społeczne i wytwarzane przez nie nowe formy wielorakiej przynależności mogą stanowić punkt wyjścia dla wzajemnej opartej na szacunku współodpowiedzialności i utorować drogę do przebudowy etycznych fundamentów społecznego uczestnictwa i budowania wspólnot.
Sztuka nie ma na celu zbawiania świata, nie może być też utożsamiana z polityką, wciąż jednak podejmuje wyzwania etyczne, zaś towarzyszy jej demokratyczna troska. I w ten sposób działania artystów zainteresowanych nowymi, lepszymi modelami rzeczywistości kreują coś, co można określić mikroutopiami codzienności.
Izabela Kowalczyk
Artyści: Jan Berdyszak, Witold Chmielewski, Oskar Dawicki, Wojciech Doroszuk, Edward Dwurnik, Rafał Góralski, Joanna Górska, Günter Grass, Grupa Działania/Grupa 111, Marcelina Gunia, Izabella Gustowska, Marta Ipczyńska, Elżbieta Jabłońska, Michał Kokot, Jerzy Kosałka, Jarosław Kozakiewicz, Katarzyna Kozyra, Zofia Kulik, Maciej Kurak, Violka Kuś, Jan Lebenstein, Iwona Liegmann, Zbigniew Libera, Natalia LL, Marcin Maciejowski, Angelika Markul, Lech Majewski, Andrzej Maziec, Nicola Ruben Montini, Jarosław Modzelewski, Wojciech Niegoda, Krystyna Piotrowska, Dorota Podlaska, Agnieszka Polska, Filip Pręgowski, Leszek Przyjemski, Józef Robakowski, Leon Romanow, Izabella Retkowska, Max Skorwider, Marek Sobczyk, Marian Stępak, Supergrupa Azorro, Andrzej Tobis, Suzanne Treister, Andrzej Wasilewski, Ryszard Wietecki, Anastazy Wiśniewski, Adam Witkowski, Krzysztof Wodiczko, Wojciech Zamiara, Honza Zamojski.
Kuratorka: Izabela Kowalczyk
Izabela Kowalczyk – dr hab., historyczka sztuki, kulturoznawczyni, badaczka i teoretyczka sztuki i kultury współczesnej. Profesor nadzwyczajny Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu. W latach 2002 – 2008 pracowała na historii sztuki i kultury na UMK w Toruniu. Autorka książek: Ciało i władza. Sztuka krytyczna w Polsce w latach 90. (2002), Niebezpieczne związki sztuki z ciałem (2002), Matki-Polki, Chłopcy i Cyborgi. Sztuka i feminizm w Polsce (2010), Podróż do przeszłości. Interpretacje najnowszej historii w polskiej sztuce krytycznej (2010).
Kuratorka wystaw: Niebezpieczne związki sztuki z ciałem (Galeria Miejska Arsenał, Poznan, 2002), Uroki władzy (o władzy rozproszonej, ideologii i o widzeniu) (Arsenał, Poznań, 2009) oraz kilku wystaw indywidualnych. W latach 2003-2006 była doradczynią Kulturstiftung des Bundes współtworząc polsko-niemiecki kulturalny Büro Kopernikus. Była też odpowiedzialna za polską część ekspozycji Gender Check / Sprawdzam płeć (MUMOK, Wiedeń, 2009 oraz Zachęta, Warszawa, 2010).
Mikroutopie codzienności. Wystawa prac z kolekcji CSW Znaki Czasu w Toruniu
Wernisaż: 11 października 2013 roku, godz. 19.00
Wystawa potrwa do 12 stycznia 2014
CSW Znaki Czasu
ul. Wały gen. Sikorskiego 13
Toruń
