Pierwszy konkurs zorganizowało w 1937 roku Miejskie Biuro Propagandy Artystycznej przy Zarządzie Miejskim w Krakowie, z inicjatywy kierownika Biura, Jerzego Dobrzyckiego. Wybuch II wojny światowej przerwał organizację konkursów. Wznowiono je w 1945 roku, a od 1946 roku ich przygotowaniem zajmuje się Muzeum Historyczne Miasta Krakowa – wtedy jego dyrektorem został właśnie Jerzy Dobrzycki. Konkursy miały i mają na celu zachowanie tradycji budowy szopek.
W dotychczasowych konkursach wzięły udział setki twórców, niektórzy po kilka, kilkanaście razy, rekordziści – ponad 50 razy. W wielu rodzinach wytworzyła się przekazywana z pokolenia na pokolenie tradycja, którą kultywuje się do dziś. Szopkarze to bardzo zróżnicowana grupa twórców, których łączy tylko wspólna pasja. Szopki budują ludzie różnych profesji, wszystkich jednak cechuje bogata wyobraźnia i ogromna cierpliwość. Gotowi są spędzać setki, a nawet tysiące godzin przy żmudnej pracy klejenia detali i kreowania z nich wspaniałych budowli. Przez lata zmieniała się forma, dekoracje oraz materiały używane do budowy. Powstał nowy rodzaj szopki krakowskiej – przygotowywanej specjalnie na konkurs.
Szopki krakowskie znane są już na całym świecie. Niepowtarzalne i wspaniałe dzieła można oglądać i podziwiać przez prawie trzy miesiące na wystawie pokonkursowej w salach wystaw czasowych Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Nagrodzone szopki, szczególnie te zakupione przez inne muzea, będą prezentowane na wystawach krajowych i zagranicznych przez kolejne lata.
Już po raz 71. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa organizuje Konkurs Szopek Krakowskich. 5 grudnia na Rynku Głównym odbędzie się korowód i wstępny przegląd prac, a wystawę pokonkursową będzie można oglądać od 9 grudnia do 23 lutego 2014 roku.
W dniu konkursu na Rynek Główny od rana będą przybywać szopkarze ze swoimi dziełami, aby zająć jak najlepsze miejsca na stopniach pomnika Adama Mickiewicza. Po hejnale o godz. 12.00 korowód twórców przejdzie wokół Rynku Głównego przed estradę, gdzie odbędzie się prezentacja szopek. Ogłoszenie wyników nastąpi w niedzielę 8 grudnia o godz. 12.00 w reprezentacyjnej sali Międzynarodowego Centrum Kultury (kamienica Pod Kruki, Rynek Główny 25). Po rozdaniu nagród i oficjalnym otwarciu wystawy wszyscy zostaną zaproszeni do Pałacu Krzysztofory. Wszystkie zgłoszone szopki będą tradycyjnie prezentowane na pokonkursowej wystawie, na której, oprócz warsztatu szopkarza, zostanie zaaranżowany warsztat twórcy bombek. Będzie tu można podziwiać projekty, rysunki i wzory dawnych bombek, a na filmie będzie można zobaczyć cały proces ich powstawania. Choinki zaś będą ozdobione współczesnymi bombkami. Tradycja dekorowania drzewka ozdobami sięga w Polsce połowy XIX w., a rozwinęła się w XX w., gdy powstało wiele pracowni i firm produkujących bombki.
Wstępny przegląd prac
5 grudnia 2013, godz. 10.00–12.00
Rynek Główny, pomnik Adama Mickiewicza
Wystawa Pokonkursowa Szopek Krakowskich
9 grudnia 2013 – 23 lutego 2014
Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35