Multimedialny Komiks Interaktywny Odpamiętani to projekt Fundacji Gdzie i Hmmm Studio. Opowiada historię młodego chłopaka, który pewnego dnia 2014 roku budzi się jako porucznik Leonard Lepszy – uczestnik walk o wyzwolenie Przemyśla w 1918 roku. Trafia do szpitala psychiatrycznego. Dla lekarzy zagadką jest, że nie rozpoznaje rzeczywistości współczesnej, natomiast doskonale orientuje się w wydarzeniach I Wojny Światowej. Fabuła komiksu prowadzona jest dwutorowo: realia roku 2014 płynnie przeplatają się z wydarzeniami przemyskimi.
Chcieliśmy pokazać cienką granicę pomiędzy szaleństwem a wiernością ideałom – mówi Marcin Wierzchowski. Paweł Śmiałek, pisarz, twórca scenariusza, dodaje: – Tworząc scenariusz, wyszedłem od tego, że młodzież dziś jest w zupełnie innym położeniu niż starsze pokolenia. Panują czasy konsumpcyjne, indywidualistyczne. Jakikolwiek kolektywizm skompromitował się. Na topie są pojęcia internacjonalizmu czy denacjonalizmu. A my chcieliśmy przywrócić kategorię narodu, zaprezentować ją młodemu odbiorcy. Pracę nad scenariuszem rozpocząłem od definicji narodu, czyli genetyczno-kulturowego kontinuum nas obecnych, naszych przodków i naszych potomków. Zrozumiałem, że istnieje między nami wszystkimi pewna więź. Fabuła Odpamiętanych powstała wtedy, gdy pojawiła się komunikacja między przodkami, nami a naszymi następcami. Była to komunikacja bezpośrednia, kompletnie niezrozumiała. Dlatego nasz bohater, który jest medium łączącym historię ze współczesnością, musiał znaleźć się w szpitalu psychiatrycznym, w położeniu wariata, którego nikt nie chce słyszeć. Przesłanie naszego komiksu jest takie, by nie lekceważyć głosów z przeszłości, bo gdy pogrzebiemy tradycję, historię i przodków, staniemy się łatwym łupem narodów, które nie popełniają takich błędów.
Scenariusz komiksu Odpamiętani autorstwa Pawła Śmiałka opiera się w dużej mierze na zapiskach wspomnień porucznika Leonarda Lepszego, uczestnika walk o Przemyśl. Natomiast identyfikacja wizualna projektu i grafika komiksu autorstwa Marcina Wierzchowskiego inspirowana jest sztuką awangardową i kierunkami takim jak: dadaizm, konstruktywizm, modernizm Bauhausu. Jednocześnie operuje współczesnym językiem graficznym, który jest dedykowany głównie młodemu odbiorcy.
Rysując z myślą o młodzieży – mówi Marcin Wierzchowski – myślę przede wszystkim o ich zagubieniu w świecie przeinaczonych pojęć. Mam wrażenie, że ten świat nie ma dla nich atrakcyjnej oferty uczącej właściwych wartości. Chciałem zawrzeć w tym komiksie mój podziw dla uczestników I Wojny Światowej, którzy potrafili zapomnieć o dzielących ich różnicach poglądowych i wspólnie odzyskać to, co zostało utracone przez błędy poprzednich pokoleń. Jestem szczęśliwy, że mogę tworzyć takie projekty jak Odpamiętani. W moim przypadku to nie tylko ciągłe szukanie tożsamości własnej, ale też próba zrozumienia szerszej tożsamości regionów, państwa, narodu. Uważam, że historia jest bardzo ważnym elementem zrozumienia tożsamości. Patriotyzm natomiast jest najszlachetniejszą z cech tożsamościowych. Nie wymagam od każdego, aby był patriotą, gdyż jest to trudne zadanie i zdaję sobie sprawę, że nie każdy jest w stanie jemu podołać.
Multimedialny Komiks Interaktywny Odpamiętani to już drugi projekt Fundacji Gdzie dofinansowany ze środków Muzeum Historii Polski w ramach projektu Patriotyzm Jutra. W 2013 roku Kosy Wojny zostały wyróżnione przez Muzeum jako jeden z 10 promowanych projektów.
Jest to publikacja typowo internetowa (komiks jest animowany). Na stronie projektu znajdzie się plik PDF do ściągnięcia i samodzielnego wydrukowania zeszytu.
Twórcy komiksu zaplanowali kilka spotkań autorskich, między innymi 21 listopada w Małopolskim Ogrodzie Sztuki oraz 30 listopada w Forum Przestrzenie w Krakowie.
Multimedialny Komiks Interaktywny Odpamiętani
Scenariusz: Paweł Śmiałek
Identyfikacja wizualna i grafika: Marcin Wierzchowski
Premiera: 11 listopada 2014 roku
Fundacja Gdzie, Hmmm Studio
