Na program Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Wizualnych Alternativa 2015 składają się wystawa Wernakularność z programem performatywnym, wystawa kolektywu Hard-Core, trzy publikacje książkowe i kontynuacja projektu Otwarty Ogród Lendlabor z licznymi wydarzeniami towarzyszącymi. Choć w ramach festiwalu przygotowane zostały dwie wystawy, większość wydarzeń towarzyszących pozwala im poniekąd zniknąć w codzienności krzątaniny, przydrożnych znalezisk, w czynnościach jedzenia, chodzenia i ogrodnictwa, dla których znajdą się liczne odniesienia w Wernakularności.
Otwarty Ogród, stworzony w ubiegłym roku od postaw z mieszkańcami okolicznych domów, przy współpracy artystek, studentów architektury i lokalnych entuzjastów botaniki, manifestuje taktykę odzyskiwania przestrzeni dla życia w miejscu, które zdawało się być w stanie rozpadu. Organizatorzy festiwalu zapraszają do odwiedzania go i włączania się w działania wokół grządek, spotkania i prelekcje.
Będziemy zjadać to, co wyhodujemy. Zapoznamy się z działaniami artystek, które głód i karmienie uczyniły swoim obiektem studiów i działań, to stąd będziemy wyruszać na wycieczki, tu będziemy oglądać filmy i spotykać się z naszymi gośćmi – zaznaczają organizatorzy Festiwalu Alternativa.
Alternativa 2015 kontynuują i rozwijają idee powzięte na potrzeby dwuletniego projektu Błędnik Codzienności. Projekt śledzi wiedzę ukrytą w praktykach dnia powszedniego oraz w formach, które mijamy bez zwrócenia na nie szczególnej uwagi. Celem festiwalu jest odwrócić tę percepcję. W projekcie forma potoczna przenika lub pochłania artystyczną.
Wystawa Wernakularność zaplanowana na całe lato aż do końca września jest alfabetem codziennych zjawisk, polem odniesienia, rezerwuarem form i technik. Wernakularny to jeszcze mało powszechnie przyswojone określenie, choć jest związane właśnie z potocznością. Odnosi się do lokalności – jej języka powszedniej komunikacji, ale także lokalnej wiedzy, technologii i lokalnego sposobu obrazowania. Dziś mówimy dla przykładu o architekturze wernakularnej, takiejż fotografii czy projektowaniu wizualnym. Wernakularność wybrana jako temat wystawy głównej przynosi labirynt prac materialnych, wideo, malarskich, rzeźbiarskich i tkanin oraz aktywności artystycznych związanych z obiektami znalezionymi, tworami przyrody, technikami i technologiami codzienności, powszechnymi materiałami i czynnościami. Układa wizualny słownik powszedniego. Pokazuje związek pomiędzy lokalnością i relacyjnością.
Obiektem zainteresowania i namysłu organizatorów wystawy Wernakularność są znaleziska przyrodnicze takie jak rośliny i kamienie czy lokalne barwniki. Estetyka przedmiotów znalezionych i ich zdolność generowania nowych form. Malarska ręka manikiurzystki i talenty anonimowych tkaczy. Punktem odniesienia dla wystawy jest również wernakularność w obrazie fotograficznym oraz powtarzalność czynności życia codziennego. Istotne jest zarówno odniesienie do języka, do tego, co przekładalne i nieprzekładalne w lokalnym kontekście. Dlatego, że być może nieprzekładalne, często uważane za dyskwalifikujący aspekt dzieła w światowym obiegu sztuki jest najsilniejszym generatorem form.
Wystawa artystów działających pod nazwą Hard-Core to projekt będący całkowitym przeciwieństwem wystawy kuratorskiej. Stworzona kolektywnie prezentacja to wynik kilkuletniej już pracy nad tym, aby projekty wyłączyć spod władzy idei i powierzyć algorytmowi, który bierze pod uwagę parametry techniczne, wymiary i jest pragmatycznym operatorem obiektów na wystawie. Ten cyfrowy, technologiczny i antykuratorski projekt operuje w rzeczywistości poniekąd równoległej wobec zapobiegliwej, pracowitej i materialnej części tegorocznego festiwalu.
Błędnik Codziennośći: Wernakularność w ślad za siostrzanym projektem Codzienność z ubiegłego roku spina pięcioletnią linię programową Alternativa, tropiącą istotne zjawiska lokalnego kontekstu, do jakich należały praca i czas wolny, uniezwyklenie, materialność, myślenie utopijne czy taktyki życia codziennego. Poświęcona jest formie niezwykłej w swojej zwykłości, zaobserwowanej mimochodem.
Międzynarodowy Festiwal Sztuk Wizualnych Alternativa 2015
Organizator: Instytut Sztuki Wyspa
Dyrektor artystyczna: Aneta Szyłak
Od 16 czerwca do 30 września 2015 roku
Wystawa Wernakularność: od 12 czerwca do 30 września 2015 roku
Hala 90B, tereny dawnej Stoczni Gdańskej
Wystawa Hard-Core: Strictly digital: od 1 sierpnia 2015 roku
Instytut Sztuki Wyspa
Gdańsk
