Wystawa czołowego polskiego konceptualisty, Jarosława Kozłowskiego, obejmuje wczesne prace artysty nigdy dotąd nie eksponowane – wyłania się z nich swoisty „portret artysty z czasów młodości” naszkicowany na tle polityczno-społecznych wydarzeń tamtego okresu. Będą także rysunki, fotografie oraz zrekonstruowane na potrzeby pokazu instalacje odnoszące się do kluczowych dla twórcy problemów, związanych z artystyczną interpretacją języka. Wystawę można będzie oglądać od 16 października w toruńskim CSW. Wernisaż odbędzie się tego dnia o godz. 19.00.
Jarosław Kozłowski od lat 70. uważany jest za jedną z czołowych postaci konceptualizmu – wyróżnia go szczególna intelektualna dociekliwość w analizie logicznych struktur języka sztuki. Sam artysta, nie odcinając się od zainteresowań paradoksami logiki i grami językowymi, często polemizował z tego rodzaju uproszczoną klasyfikacją, wskazując na obecność w swoich pracach, także tych najbardziej „analitycznych”, prywatnych szyfrów związanych z osobistymi odczuciami i doświadczeniami rzeczywistości.
W opublikowanej w katalogu Rzeczy i przestrzenie (Muzeum Sztuki w Łodzi, 1994) rozmowie z Jerzym Ludwińskim, mówił o swoistej zmianie miejsc między czystymi ideami a tym, co osadzone i dobrze rozpoznawalne w otaczającym nas świecie: „Dzięki tej grze znaczeń pojęcia i przedmioty zyskują nowe sensy. Inaczej krzesło pozostawałoby zawsze krzesłem i tylko krzesłem, a przecież zdarza się, że czasami staje się wieżą Eiffla”. Pośród różnych przykładów prywatnych szyfrów przywołał swoją książkę artystyczną Grammar/Gramatyka z 1973 roku (eksponowaną w ramach toruńskiej wystawy), w której czasownik to be (być), odmieniany według trybów czasowych właściwych gramatyce języka angielskiego, poddany został próbie realnego kalendarza. Czas książkowy tożsamy był z aktualnym czasem powstawania książki, ten z kolei pozostawał w związku z wydarzeniami egzystencjalnymi, doznanymi przez autora w tym przedziale czasowym. W rezultacie praca oparta na formalnych regułach gramatycznych mogła być odczytywana również jako rodzaj osobistego dziennika artysty.
W ramach toruńskiej wystawy pokazane zostaną m. in. szkice, rysunki, obrazy i asamblaże z drugiej połowy lat 60., w większości nigdy dotychczas nie eksponowane i niejako odkryte na nowo przez samego autora. Odsłaniają one nieznane dotąd oblicze artysty, wówczas jeszcze studenta poznańskiej PWSSP. Powstałe całkowicie niezależnie od obowiązujących programów prace są zapisem bardzo subiektywnych doznań i doświadczeń, odnoszących się również do kontekstu politycznego tamtego czasu.
W przestrzeni CSW zrekonstruowana zostanie jedna z pierwszych instalacji artysty Sytuacja, zrealizowana w 1968 roku w Galerii pod Mona Lisą we Wrocławiu, tak jak i dwie inne instalacje z lat 70., wcześniej w Polsce nie pokazywane – Terytorium I i Terytorium II. Zaprezentowane zostaną również zbiory rysunkowe oraz prace fotograficzne związane, z jednej strony, z dekonstrukcją zużytych form artykulacji, z drugiej, z radykalnym poszukiwaniem nowego języka sztuki, a także prace badające różnego rodzaju relacje między obiegowymi pojęciami a rzeczywistością, między słowem a tym, co widzialne i tym, co możliwe tylko w wyobraźni. Również pośród nich są prace, które dotychczas nie były nigdzie eksponowane.
Dopełnieniem wystawy będzie działanie w przestrzeni publicznej Torunia – kontynuacja akcji przeprowadzonej kilkadziesiąt lat temu w Osiekach, Koszalinie i w Poznaniu, później też w Dreźnie, polegającej na desygnowaniu wybranych miejsc jako Stref wyobraźni. Toruńska wystawa dedykowana jest pamięci Jerzego Ludwińskiego, wybitnego polskiego teoretyka sztuki, wieloletniego przyjaciela artysty. Wystawę będzie można oglądać także w przestrzeniach krakowskiego MOCAK-u od października 2016 roku do kwietnia 2017 roku.
Jarosław Kozłowski w latach 1963-1969 studiował na Wydziale Malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu, gdzie od 1970 roku zatrudniony jest jako nauczyciel akademicki . W latach 1981–1987 był rektorem tej uczelni. Uczył również w Statens Kunstakademi w Oslo (1992–1997), Rijksakademie van Beeldende Kunste w Amsterdamie (1996–2004), Academy Without Walls w Lusace (1999, 2001), na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym Uniwersytetu Adama Mickiewicza (2005–2010) oraz, jako profesor wizytujący, w Concordia University w Montrealu (1988). Obecnie jest profesorem Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, inicjatorem (wspólnie z Andrzejem Kostołowskim) międzynarodowej sieci artystycznej NET (1971). Od roku 1972 do 1990 prowadził Galerię Akumulatory 2 w Poznaniu, w której prezentował twórczość polskich i zagranicznych artystów awangardowych. Był również kuratorem programu galerii i kolekcji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie (1992–1993). Zajmuje się rysunkiem, instalacją, malarstwem, książką artystyczną, działaniami performatywnymi. Jest autorem ponad stu wystaw indywidualnych w Polsce i na świecie, uczestnikiem wielu wystaw międzynarodowych, m. in. X Biennale de Paris (1977), Peace Biennale, Hamburg (1985), The Readymade Boomerang, 8th Biennale of Sydney (1990).
Jarosław Kozłowski
Doznania rzeczywistości i praktyki konceptualne 1965–1980
Od 16 października 2015 roku do 3 stycznia 2016 roku
Wernisaż: 16 października 2015 roku, godz. 19.00
Kurator wystawy: René Block
Współorganizator: MOCAK Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie
Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu
Toruń
