Wystawa W ogrodzie prezentuje dzieła artystów czeskich i polskich, uprawiających różne dziedziny sztuki. W kontekście wystawy i jej tematu istotny jest czasownik „uprawiać”. Termin, pierwotnie odnoszący się do uprawiania roli, pochodzący od łacińskiego cultivare, z czasem nabrał mocy oznaczania wszystkiego, co pochodzi od człowieka. Cultura to uprawa, hodowla, kształcenie od celere, czyli pielęgnowania i zamieszkiwania. Uprawianie wiąże się więc z zamieszkiwaniem, działaniem-kształtowaniem.
Tak mi mówili aniołowie,
Co znają prawdę, skrytą w słowie,
Że tam, gdzie wisząc nad przestrzenią,
Brzegi wieczności się zielenią,
Przedarłszy czasu mdłe osłony,
Wzgórzami tęsknot otoczony,
Zakwita ogród niezbadany,
Zaczarowany, obłąkany –
Zaczarowany skonem zorzy
I obłąkany mgłą bezdroży!Bolesław Leśmian, Ogród zaklęty
Ogrody są wynikiem nadawania kształtu naturze i jako takie są swoistymi dziełami sztuki – systemami ekspresji, które powinny być traktowane podobnie jak na przykład muzyka czy malarstwo. Ogród jest tym rodzajem sztuki, który zamienia środowisko w miejsca zawierające ludzkie zamiary, wyobrażenia, emocje, reprezentacje związane z naturą. Ogród to przestrzeń ujarzmienia natury, staje się ona tutaj ukształtowaną materią, kiedy tworzywo wyzwala się z nadanych form, mówimy, że miejsce „dziczeje”, wymaga uporządkowania. Jarosław Marek Rymkiewicz w książce Myśli różne o ogrodach przytacza wielki osiemnastowieczny spór o kształt ogrodów, w który zaangażowały się wielkie umysły ówczesnej epoki, między innymi: Voltaire, Rousseau, Kant, Herder, Goethe, Schiller, Krasicki i Karpiński. Powaga tej batalii, jak słusznie zauważa Rymkiewicz, wskazuje na metamorfozę modelu natury, a nie na kłótnię o formę klombów.
Na wyobraźnię, emocje i działania ludzi wywodzących się z kręgu kultury europejskiej wpływają rozliczne obrazy-symbole ogrodu. Z jednej strony jest to oczywiście ogród rajski, miejsce nie z tego świata, który człowiek utracił, źródło tęsknoty i nostalgii. Z drugiej zaś strony to Arkadia, zielona, szczęśliwa kraina, nie pozbawiona jednak melancholii. Ogrody odzwierciedlały harmonię i uporządkowanie – modelem jest w tym wypadku ogród francuski – lub nieokiełzanie natury, tak jak XVIII ogród angielski. W wieku dziewiętnastym ogród uległ metamorfozie, w Arkadii uwypuklono melancholię, z miejsca szczęśliwego przeistoczył się w miejsce smutku, czasami grozy, ogrodami stały się również cmentarze.
Ogród ukształtowany przez człowieka, ale jednak z materii nieprzewidywalnej, samej natury, jest sferą pomiędzy dwiema domenami: ludzką i nie-ludzką. Miejsce „pomiędzy” charakteryzuje łączenie opozycji: natura/kultura, życie/śmierć, miłość/nienawiść, ludzkie/nieludzkie, piękno/brzydota, zewnętrzny/wewnętrzny itd. „Pomieszanie” kategorii ucieleśnia się w rozlicznych figurach symbolicznych: bezpośrednio w samym ogrodzie oraz ogrodzie – metaforze/obrazie stanów ducha i rzeczy.
Dzieła zaprezentowane na wystawie wprowadzają w pewną grę wyobraźni wokół ogrodu, skłaniają do poszukiwania tropów i odniesień i jednocześnie wskazują na ich obfitość i różnorodność.
Barbara Major, Ogród zaklęty
Wystawa W ogrodzie jest efektem współpracy trzech galerii: Galerie 9 w Pradze, Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie i Biura Wystaw Artystycznych w Kielcach. Kuratorkami wystawy są Eva Koranowa (Galeria Praga 9), Barbara Szyc (Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie), Stanisława Zacharko-Łagowska (BWA Kielce).
Artyści zaproszeni przez Galerie 9 w Pradze:
- Abramjan Tigran (Praga)
- Alexandrov Gennadij (Praga)
- Buzu Teodor (Tabor)
- Manina Zdeněk (Kladno)
- Navrátilová Petra (Praga)
- Pergler Tomáš (Praga)
- Růžičková Zuzana (Praga)
- Tesařová Hana (Praga)
- Tomík František (Praga)
- Vojtová Lenka (Praga)
- Věra Sedláková (Praga)
Artyści zaproszeni przez Miejską Galerię Sztuki w Częstochowie:
- Anna Glińska-Kupczyk (Częstochowa)
- Agnieszka Mitura-Bagińska (Węglowice/Częstochowa)
- Adam Pociecha (Katowice)
- Aleksandra Prusinowska (Gdynia)
- Jacek Sztuka (Częstochowa)
- Barbara Szyc (Częstochowa)
- Matylda Ślosarska (Częstochowa)
- Paweł Warchoł (Oświęcim)
- Zdzisław Wiatr (Radomsko/Częstochowa)
Artyści zaproszeni przez BWA w Kielcach:
- Marek Wawro (Kielce)
- Stanisława Zacharko-Łagowska (Kielce)
W ogrodzie
Malarstwo, rysunek, fotografia, rzeźba
Od 16 lipca do 28 sierpnia 2016 roku
Wernisaż: 15 lipca 2016 roku, godzina 18.00
Miejska Galeria Sztuki (Sala Poplenerowa)
Częstochowa
