W latach dwudziestych minionego wieku Koszyce były wibrującym centrum życia artystycznego. Wielokulturowy charakter miasta sprzyjał atmosferze otwartości i tolerancji, która przyciągała licznych twórców. Koszyce stały się wówczas przestrzenią dialogu dla artystów reprezentujących zaskakująco różnorodne stylistyki i ulegających rozmaitym inspiracjom. Wystawa w Galerii MCK pt. Koszycka moderna jest zaproszeniem do przyjrzenia się z bliska tej niezwykłej mozaice artystycznych osobowości, a tym samym odkrycia nieznanego oblicza Słowacji.
Mianem koszyckiego modernizmu określa się środowisko artystyczne Koszyc lat dwudziestych minionego wieku, kiedy miasto stało się ważnym ośrodkiem kulturalnym na mapie nowo powstałej Czechosłowacji (1918) czy szerzej: Europy Środkowej. Wielokulturowe środowisko Koszyc tworzyło liczne grono twórców słowackich, węgierskich, czeskich, rumuńskich. Działający w nim artyści – między innymi Eugen Krón, Anton Jasusch, Konštantín Bauer, Alexander Bortnyik czy Gejza Schiller – w twórczy sposób rozwijali popularne podówczas tendencje w sztuce. W ich pracach można odnaleźć zarówno elementy symbolizmu, ekspresjonizmu, kubizmu, futuryzmu, jak i konstruktywizmu.
Wystawa w Galerii MCK pt. Koszycka moderna jest zaproszeniem do przyjrzenia się z bliska tej niezwykłej mozaice artystycznych osobowości, a tym samym odkrycia nieznanego oblicza Słowacji. Pokazywane na wystawie obiekty – prace malarskie i graficzne – będą pochodzić ze zbiorów publicznych i prywatnych w Koszycach, Preszowie i Bratysławie.
Ekspozycja została przygotowana we współpracy z Galerią Wschodniosłowacką w Koszycach. Została także objęta Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy oraz Prezydenta Republiki Słowackiej Andreja Kiski.
Wystawie towarzyszyć będą również spotkania i wykłady, m.in:
Dojrzali do sztuki – Modernizacje w Czechosłowacji: Koszyce, Zlin, Praga
9 września (piątek), godz. 11.00
Powstałe po 1918 roku nowe państwa wdrażały własne programy modernizacyjne, obejmujące nie tylko reformy gospodarcze, społeczne czy działania w obszarze edukacji. To dzięki sztukom plastycznym, architekturze czy wzornictwu przemysłowemu, dokonać się miało kompleksowe przeobrażenie stylu życia i funkcjonowania człowieka w nowoczesnym państwie. Podczas spotkania omówione zostaną wybrane strategie modernizacyjne na przykładach zlińskiego imperium Tomasza Baty czy w odniesieniu do barwnego środowiska koszyckiej awangardy. Prowadzenie: Małgorzata Jędrzejczyk
Koszyce. Metropolia na peryferiach? – z Magdą Vášáryovą rozmawia Jacek Purchla
16 września (piątek), godz. 18.00
Koszyce to miejsce, w którego historii jak w soczewce skupia się złożoność Europy Środkowej. O wielokulturowej przeszłości miasta i o tym, jak współcześnie wykorzystywany jest ten potencjał prof. Jacek Purchla będzie rozmawiać z Magdą Vášáryovą, ambasador Słowacji w Polsce w latach 2000–2005, od lat pracującą na rzecz polsko-słowackiej przyjaźni.
Koszycka moderna
Od 16 września do 27 listopada 2016 roku
Międzynarodowe Centrum Kultury
Kraków