Ławki, manekiny z Umarłej klasy, fragmenty dekoracji z Kurki wodnej, Nadobniś i koczkodanów i innych spektakli Tadeusza Kantora oraz zestaw jego obrazów i teatralnych rysunków można oglądać na wystawie przygotowanej z okazji przypadającej w tym roku 20-tej rocznicy śmierci artysty.
Wystawę otworzyły fragmenty zrekonstruowanych w latach 80-tych dekoracji do spektakli W małym dworku (1961 r.) i Wariata i zakonnicy (1963 r.) według Witkacego. Pierwsze przedstawienie należy do nurtu teatru informel, którego zasadą było traktowanie aktorów na równi z przedmiotami i pozbawienie ich cech indywidualnych, drugie powstało w momencie, kiedy artysta realizował koncepcję teatru zerowego, czyli pozbawionego akcji.
Z autentycznych obiektów przedstawione są szatnia z Nadobniś i koczkodanów (wg Witkacego; 1972 r.), Kurka wodna z Kurki wodnej (wg Witkacego, 1967 r.). Można też zobaczyć słynne ławki i manekiny z Umarłej klasy, jednak będą to dekoracje grające w tym spektaklu w latach 80- tych – te wcześniejsze z 1975 roku nie zachowały się. Do tego zestawu scenografii przywiezionej w Krakowa Muzeum Narodowe we Wrocławiu dołączyło kilka obrazów i kilkadziesiąt rysunków.
Rysunki, które mamy w naszych zbiorach powstawały właśnie przy okazji realizowania poszczególnych spektakli i są szkicami do kreowanych później scenografii i sytuacji scenicznych – tłumaczy Mariusz Hermansdorfer dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Wśród rysunków jest projekt ludzi – ubrań z W małym dworku, oraz projekt kurnika do spektaklu Nadobnisie i koczkodany. O przeznaczeniu kurnika można przeczytać w dopisku na rysunku:
Aktor gra w kurniku szybko tracąc wszelki prestiż akademicki. Z notatek umieszczanych przez Kantora na tych pracach można dowiedzieć się więcej o jego pierwszych pomysłach na spektakle, na poszczególne sceny, a także o przeznaczeniu elementów dekoracji np. maszyna tortur miała służyć do robienia na scenie wrzawy, hałasu, zamętu…, Kurka wodna zostaje wrzucona do wanny, żadnego symulowania grą – ma być prawdziwa woda. Gorącą wodę dolewa się wiadrami…
Obrazy zaprezentowane na wystawie, powstały w okresie od końca lat 40-tych do lat 60-tych, pokazują ewolucję malarskiej twórczości Kantora od poszukiwań figuralnych późnych lat 40-tych przez informel, taszyzm, aż po ambalaże lat 60-tych. Informel ujawniał bezradność człowieka wobec rzeczywistości, zagubienie, piekło przeżyć wewnętrznych(…). Inspiracji do ambalaży dostarczają inscenizacje teatralne. Na płótnach pojawiają się koperty, torby o nieznanym przeznaczeniu i zawartości, parasole (cytat z książki Między ekspresją a metaforą Mariusza Hermansdorfera).
W czasie trwania wystawy odbędą się pokazy filmów, niektóre z nich wyświetlone zostaną po raz pierwszy, będą też nieznane fotografie między innymi z Małego dworku, Szewców – wystawionych w Paryżu w 1972 r. i realizacji operowych Tadeusza Kantora Don Kichota i Zamku księcia Sinobrodego.
22 maja 2010 roku o godz. 15.00/ sala 116 gmachu Muzeum Narodowego we Wrocławiu przy Placu Powstańców Warszawy 5:
1. Worki, szafa I parasol (Sake, Schrank und Schrim)/ reżyser D. Mahlow, Saarlandischer Rundfunk/ 1972 r.
2. Multipart/ realizacja K. Kubicki, M. Młodecki, Realizatorski Klub Filmowy Stodoła/ 1971.
28 maja 2010 roku o godz. 15.00/ sala 116 gmachu Muzeum Narodowego we Wrocławiu przy Placu Powstańców Warszawy 5:
1. Kantor tu jest. Artysta i jego świat (Kantor ist da. Der Kunstler und seineWelt)/ reżyser D. Mahlow, Saarlandischer Runfunk/ 1969.
2. Rodzina z Wielopola (Die Familie aus Wielopole)/ reżyser M. Kluth/ 1980.
11 czerwca 2010 roku o godz. 15.00/ sala 116 gmachu Muzeum Narodowego we Wrocławiu przy Placu Powstańców Warszawy 5.
1. Tadeusz Kantor. Natchniony tyran (Tadeusz Kantor. Ein begnadeter Tyrann)/ reżyser A. Białko/ 1997.
2. Tadeusz Kantor/ reżyser A. Sapija, Cricoteka, Kraków/ 1999.
3. Uwaga! … malarstwo/ realizacja M. Wałkowski, A. Nurzyński, Wytwórnia Filmów Fabularnych i wyższa Szkoła Filmowa/ Łódź 1957.
15 maja 2010 roku od godz. 16.00 do 24.00
Wokół Kantora – Noc Muzeów w Muzeum Narodowym we Wrocławiu
Twórczości Tadeusza Kantora poświęcona będzie tegoroczna Noc Muzeów w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Na zwiedzających czeka wiele atrakcji między innymi: wieczorne zwiedzanie wystawy Tadeusz Kantor – od Małego dworku do Umarłej klasy, występy Teatru Ad Spectatores i Wrocławskiego Teatru Lalek, zabawy dla dzieci, wykłady i pokazy filmów.
Program Nocy Muzealnej pomyślany został tak, by jak najszerzej przybliżyć postać zmarłego 20 lat temu światowej sławy reżysera i malarza Tadeusza Kantora. Punktem wyjścia stała się, przygotowana razem z krakowską Cricoteką, wystawa Tadeusz Kantor – od Małego dworku do Umarłej klasy, na której można zobaczyć rekwizyty i fragmenty dekoracji przedstawień Tadeusza Kantora, mało znane fotografie, obrazy oraz zestaw rysunków będących szkicami do spektakli.
Podczas Nocy Muzeów na wystawie, wśród kantorowskich scenografii wystąpi Teatru Ad Spectatores, natomiast aktorzy z Wrocławskiego Teatru Lalek zaproszą dzieci na zabawę teatralną, która rozegra się w niezwykłych dekoracjach zbudowanych specjalnie na tę okazję. Przy pomocy starych szkolnych ławek, dawnych kałamarzy, piór i innych rekwizytów mali uczestnicy przeniosą się w czasie o kilkadziesiąt lat i poczują klimat sztuk Kantora.
Po warsztatach aktorzy Aleksandra Mazoń i Grzegorz Mazoń zaprezentują spektakl Bracia Korsykańscy. Jest to rekonstrukcja autentycznego XIX-wiecznego przedstawienia odgrywanego w konwencji teatru z papieru, przygotowana przez wybitnego francuskiego reżysera i kolekcjonera Alaina Lecucqa. Osoby chcące dowiedzieć się czegoś więcej o słynnym reżyserze będą mogły wziąć udział w spotkaniach z wybitnym teatrologiem prof. Januszem Deglerem. W sali 116, która zamieni się w salę kinową w godzinach od 16.30 do 22.10 będą wyświetlane filmy poświęcone Kantorowi m.in. Umarła klasa (realizacja: Andrzej Wajda), Kantor tu jest w reżyserii Dietricha Mahlowa. Imprezę zakończy plenerowy pokaz Teatru Tancerzy Ognia Implozja.
Tadeusz Kantor. Od Małego dworku do Umarłej klasy
Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Od 26 kwietnia do 13 czerwca 2010 roku
