Przegląd Sztuki SURVIVAL to jedyny na taką skalę w Polsce festiwal artystyczny w przestrzeni publicznej. Nazwa Przeglądu jest nieprzypadkowa – SURVIVAL przywołuje skojarzenie ze sztuką przetrwania. Przedsięwzięcie realizowane jest w obszarach wychodzących poza tradycyjne instytucje wystawiennicze. Impulsem do działań artystycznych jest wieloznaczna przestrzeń miejska.
Na potrzeby Przeglądu wybierane są więc budynki, kompleksy zabudowań, hale, które znajdują się w pobliżu głównych centrów wydarzeń, a także przestrzenie użyteczności publicznej, w których koncentruje się codzienne życie miasta. Przegląd SURVIVAL to niepowtarzalna szansa na rozprzestrzenianie współczesnej sztuki wśród osób, które nie mają na co dzień dostępu do współczesnej twórczości.
Zamierzeniem organizatorów jest nawiązanie do podobnych przedsięwzięć organizowanych w Berlinie czy Amsterdamie, które to – w czasie kilku dni trwania – zmieniają przestrzeń miejską (ulice, place, budynki) i tworzą specyficzne dzielnice sztuki. Dzięki specjalnej mapie widz/odbiorca odkrywa rozmieszczone w tej przestrzeni artystyczne realizacje.
Festiwal odbywa się cyklicznie od 2003 r. Początkowo Przegląd zlokalizowany był na peryferiach miasta w przejętych przez Uniwersytet Wrocławski radzieckich barakach przy ulicy Koszarowej. Ta przestrzeń dwukrotnie została ożywiona festiwalową sztuką. W 2005 roku, goszcząc w Browarze Mieszczańskim, SURVIVAL 3 otworzył dla młodej sztuki centrum Wrocławia. Kolejny Przegląd został zorganizowany w jednym z najbardziej ruchliwych punktów miasta – na dworcu kolejowym Wrocław Główny, a rok później festiwal zapanował nad ulicą Świdnicką i niedostępnym obecnie Placem Wolności.
W poprzednich edycjach udział wzięli między innymi: Stanisław Drożdż, Paweł Jarodzki, Jan Mioduszewski, Jerzy Kosałka, Dalia Milecka, Truth, Dwaesha (Paweł Kowzan), Dominika Sobolewska, Krzysztof Skarbek, Kama Sokolnicka, Monika Drożyńska, Jan Simon. 6 SURVIVAL był jednym z festiwali promowanych przez Miasto Wrocław w ramach Wrocław Sezon Lato 2008.
SURVIVAL 7 – 2009
Ubiegłoroczna edycja SURVIVALU była ogromnym sukcesem, odwiedziło ja około 20 tysięcy widzów. Przegląd odbył się w Pawilonie Czterech Kopuł wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych – dawnym pawilonie wystawienniczym Wrocławia, projektu Maxa Berga i Hansa Poelziga. Sentymentalny charakter przestrzeni festiwalowej i niezwykła wrażliwość artystów pozwoliły stworzyć wystawę niezwykłą i poruszającą, mającą również charakter pożegnania z miejscem – Pawilonem, który zostanie przekształcony w nowoczesne muzeum. Kuratorami generalnymi Przeglądu byli Michał Bieniek i Anna Kołodziejczyk. Przegląd poza częścią poświęconą sztukom wizualnym, był wzbogacony o scenę muzyczną: koncerty na dziedzińcu Pawilonu Czterech Kopuł i filmową: pokazy filmowe w dawnych salach kinowych Wytwórni Filmów i nocne pokazy pod gołym niebem.
SURVIVAL 8 odbędzie się we wrocławskim Bunkrze Strzegomskim, wybudowanym w 1942 roku jako jeden z kilku powstałych w tym czasie schronów przeciwlotniczych dla ludności cywilnej. Bunkier zaprojektowany został przez kontrowersyjnego wrocławskiego projektanta Richarda Konwiarza, współautora projektu przebudowy Wrocławia w latach 1919-1920. Budowla nie pełniąca dziś żadnej funkcji publicznej, w przyszłości ma być przekształcona w muzeum sztuki współczesnej. Dziś jednak stanowi monument niedostępny dla mieszkańców, prowokując pytanie o adekwatność podobnych obiektów w miejskiej zabudowie. Ulokowanie 8 edycji Przeglądu w miejscu będącym w czasie wojny namiastką azylu i bezpieczeństwa prowokuje artystyczne odwołania do problematyki zbrodni, zapomnienia, ale także przekształceń i odbudowy.
Intelektualną inspiracją ósmej edycji Przeglądu będzie pojęcie zbrodni, rozumianej klasycznie, jako czyn spotykający się ze szczególnym potępieniem, ale również jako odwrotność czynu, jego zaniechanie. SURVIVAL 8 podejmie problem ograniczenia lub zaprzestania inwestowania (w sensie finansowym, przede wszystkim jednak – intelektualnym) w najnowszą kulturę i sztukę na rzecz działań ściśle marketingowych i szeroko pojętej promocji (rozrywka w miejsce kultury).
Zagadnienie pozycjonowania i widoczności sztuki najnowszej, będących warunkiem jej finansowania w wolnorynkowych realiach, jest dziś w Polsce żywym tematem. Zapytamy więc o sytuację, w której wymagania inwestorów i potencjalnych odbiorców – którzy coraz bardziej przypominają klientów domu towarowego – wpływają na formę dzieła, jakość przekazu, jego zakres tematyczny, używane narzędzia, by wreszcie wyznaczać granice dobrego smaku.
SURVIVAL 8 odwoła się do klasycznych tradycji wystawienniczych, w tym głównie do twórczości konceptualnej. Tezy stawiane przez kuratorów i artystów znajdą swój wyraz w realizacjach z zakresu sztuk wizualnych, ale także w sztuce dźwiękowej i w filmie oraz w szeregu dyskusji i publikacji festiwalowych. Ósma edycja Przeglądu będzie bardziej niż dotąd wymagająca wobec widzów i samych organizatorów. Może w jakiś sposób również dla obu stron niewygodna. Ale na pewno autentyczna i angażująca. Dyskutując szeroki problem zaniechania, wskaże być może nowy kierunek – kierunek zmiany.
Na SURVIVAL 8 składają się: trzydniowy Przegląd Sztuki – prezentacja prac artystów z Polski i świata w Schronie Strzegomskim oraz pokazy filmowe; instalacje dźwiękowe i cykl debat dotyczących problematyki współczesnej kultury, kierunków jej rozwoju i sytuacji ekonomicznej. Pośród 36 realizacji artystycznych SURVIVALU będzie można zobaczyć m. in. najnowsze prace Doroty Nieznalskiej, Pawła Kowzana, Michała Smandka, Szymona Kobylarza oraz grupy I inni. Podczas tegorocznej edycji Przeglądu zostaną także zaprezentowane realizacje artystów zagranicznych m. in. Andrew Binkley’a (Hawaje, USA), Nicole Wassal (Wielka Brytania) i Benedikta Dischgans’a (Niemcy).
Kuratorami generalnymi 8 edycji Przeglądu Sztuki są Michał Bieniek i Anna Kołodziejczyk; za program z obszaru sztuki dźwięku odpowiada Daniel Brożek, który zaprezentuje m. in. instalację dźwiękową Wojtka Kucharczyka (aka The Complainer).
Szczegółowy program wydarzeń w ramach 8 edycji Przeglądu Sztuki SURVIVAL
miejsce: Klub Festiwalowy na tyłach Bunkra Strzegomskiego:
25 czerwca
godz. 19.00 / uroczyste otwarcie – wernisaż przeglądu
godz. 21.00 / koncert: retro*sex*galaxy (solowy projekt Wojtka Kucharczyka w nowym, premierowym wydaniu)
dj QB
dj Czarny Latawiec
26 czerwca
godz. 15.00 / debata: Architektura i utopie w dwudziestowiecznym Gdańsku – dr Jacek Friedrich, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Gdański / prowadzenie: Bartek Lis.
godz. 18.00 / debata: Es beginnt in Breslau. O polityce kulturalnej Wrocławia. Spotkanie z Wiceprezydentem Wrocławia, Jarosławem Obremskim oraz dyrektorem Przeglądu Sztuki SURVIVAL, Michałem Bieńkiem / prowadzenie: Magdalena Zięba.
godz. 21.00 / koncert: Dead Snow Monster
Yacht Rock Disco + Maciek Sienkiewicz
dj Czarny Latawiec
27 czerwca
godz. 15.00 / debata: Ready-made czyli co zrobić, kiedy budynek staje się niepotrzebny – Michał Duda, Dział Architektury i Sztuki Współczesnej, Muzeum Architektury we Wrocławiu / prowadzenie: Bartek Lis.
godz. 18.00 / debata: SURVIVAL on Crisis? – Spotkanie z kuratorami 8 edycji Przeglądu Sztuki / Michał Bieniek, Anna Kołodziejczyk / Prowadzenie: Magdalena Zięba
godz. 21:00 / FILMPACK – blok filmowy poświęcony architekturze i przestrzeni miejskiej. Wśród filmów projekty takich artystów, jak Lotte Schreiber, Dariusz Kowalski czy Sasha Pirker.
EXTRA: 25 i 26 czerwca (piątek i sobota) od 22.00 SURVIVAL After Party w Kamforze (ul. Św. Antoniego 24c)
Organizatorzy SURVIVALU: Fundacja ART TRANSPARENT
Fundacja Sztuki Współczesnej ART TRANSPARENT działa od 2005 roku na terenie Wrocławia i województwa dolnośląskiego. Powstała z inicjatywy ówczesnych studentów wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych, a jej pierwszą inicjatywą był Przegląd Młodej Sztuki w Ekstremalnych Warunkach SURVIVAL, (od 2010 roku organizowany pod nazwą Przegląd Sztuki SURVIVAL).
Dziś ART TRANSPARENT to grupa specjalistów wielu dziedzin: artystów i wykładowców wrocławskiej ASP, psychologów i specjalistów w obszarze nauk społecznych. Fundacja realizuje swoje cele, związane ze współczesną sztuką i tematyką społeczną, poprzez projekty lokalne i ogólnopolskie oraz oddolne inicjatywy i próby konsolidacji artystycznego i intelektualnego środowiska wokół bieżących, lokalnych i ogólnopolskich problemów społeczno – artystycznych. Najważniejszym z kierunków działań jest ciągły udział w budowaniu świadomości dotyczącej przeznaczenia i sposobu użytkowania przestrzeni publicznej.
Do innych działań należy chęć stałego przyczyniania się do szerokiego promowania współczesnej sztuki. Wśród odbiorców fundacja chce wzbudzać postawy otwartości i wzmożonej refleksyjności. Pośród artystów – chęć konfrontacji z widzem, potrzebę dialogu i zaangażowania w działania o charakterze kulturalno-edukacyjnym. Niezwykle istotne wydaje się również podkreślanie szczególnej roli, jaką ma do spełnienia współczesna sztuka w procesie społecznego rozwoju, stąd kolejne inicjatywy o charakterze społecznym, edukacyjnym, anty-dyskryminacyjnym, a także mierzące się z tematem pamięci i traumą trudnej przeszłości (w ujęciu historycznym, społecznym i indywidualnym).
Sztampowym działaniem ART TRANSPARENT jest Przegląd Sztuki SURVIVAL, od 2007 roku Fundacja prowadzi Galerię Sztuki Współczesnej w dawnej pracowni profesora Eugeniusza Gepperta – Mieszkanie Gepperta. Najnowszym działaniem festiwalowym jest Sztuka po przejściach. Ponadto Fundacja prowadzi działalność wydawniczą i edukacyjną, w szczególności w zakresie tematyki wykluczenia społecznego, inności i anty-dyskryminacji.
