Kariera to piękna rzecz, ale nie możesz się do niej przytulić w zimną noc.
Marilyn Monroe
Marilyn Monroe ("MM"), wł. Norma Jeane Mortenson, Norma Jeane Baker (ur. 1 czerwca 1926 w Los Angeles, zm. 4/5 sierpnia 1962 tamże) − amerykańska modelka i aktorka filmowa, legenda światowego kina lat 50. i 60. XX w., uznawana za ikonę seksu.
Martin Edward Mortensen (piekarz) i Gladys Pearl Monroe (montażystka filmowa) rozeszli się przed narodzeniem Normy Jeane, zarejestrowanej potem w urzędzie jako Mortenson (prawdziwego, biologicznego ojca, nigdy nie ustalono, prawdopodobnie był nim Charles Stanley Gifford, pracujący razem z Gladys w studiu RKO), w młodości znanej też jako Baker po pierwszym mężu Gladys, którym był John Newton Baker i z tym nazwiskiem została ochrzczona przez matkę. Wychowywana w rodzinach zastępczych i sierocińcu. 19 czerwca 1942, w wieku 16 lat, po raz pierwszy wyszła za mąż za 21-letniego Jamesa Dougherty'ego, pracownika fabryki samolotów. 13 września 1946, po przeszło czterech latach małżeństwa rozwiedli się. Jako modelka prezentowała kostiumy kąpielowe. 29 lipca 1946 została zauważona przez Howarda Hughesa, szefa studia filmowego RKO, a w sierpniu wezwana do biura Bena Lyona, kierownika ds. obsady. Tam obrała pseudonim sceniczny Marilyn (imię Marilyn Miller (1898–1936), aktorki, wybrane przez Lyona) Monroe (nazwisko panieńskie matki), lecz pierwszy kontrakt (za namową agenta) podpisała z wytwórnią filmową 20th Century Fox.
W latach 1947-1948 wystąpiła w kilku filmach, z których żaden nie odniósł większych sukcesów i wytwórnia filmowa 20th Century Fox nie przedłużyła z nią kontraktu. Wróciła do zawodu modelki oraz wstąpiła do szkoły aktorskiej. W 1949 pozowała nago do zdjęć, które w 1953 (kupione przez Hugha Hefnera) ukazały się w pierwszym numerze Playboya. W 1950 zagrała małe role w kilku filmach, dwie z nich zauważyli widzowie i producenci. W 1952 (już jako znana aktorka) po raz pierwszy jako "platynowa blondynka" wystąpiła w filmie Małpia kuracja, a w 1953 w filmie Mężczyźni wolą blondynki, który przyniósł jej status gwiazdy i sławę. Platynowe blond włosy i malowane na policzku znamię, charakterystyczne znaki uwodzicielskiego stylu, były tak naprawdę inspirowane wizerunkiem artystycznym Jean Harlow, aktorki lat trzydziestych wylansowanym w filmie Platynowa blondynka (1931). W początku lutego 1952 poznała Joego DiMaggio, słynnego baseballistę, a 14 stycznia 1954 po raz drugi wyszła za mąż. 27 października 1954, po 274 dniach burzliwego małżeństwa (ona niewierna, on zazdrosny) rozwiedli się. 15 września 1954 wystąpiła w słynnej scenie z uniesioną podmuchem z kanału wentylacyjnego metra białą sukienką, w trakcie realizacji filmu Słomiany wdowiec w Nowym Jorku. Podczas zdjęć Monroe, spotkała tam aktorkę Ginę Lollobrigidę.
12 grudnia 1955 spotkała podczas premiery filmu Tatuowana róża aktorkę Jayne Mansfield. 29 czerwca 1956 po raz trzeci wyszła za mąż za Arthura Millera, dramaturga, dokonując konwersji na judaizm reformowany. W trakcie najdłuższego małżeństwa dwukrotnie poroniła. 29 października 1956 uczestniczyła (między innymi z Brigitte Bardot) w dorocznej gali z udziałem Elżbiety II w Empire Theatres w Londynie. 20 stycznia 1961, po przeszło czterech latach małżeństwa, para rozwiodła się. Rozstanie przypieczętowali wspólnym filmem (o sobie) Skłóceni z życiem, którego scenariusz napisał Miller, a wystąpiła w nim Marilyn. Nadużywała alkoholu i barbituranów, popadała w coraz częstsze i dłuższe depresje, chorowała na bulimię, sprawiała coraz większe problemy na planie, opóźniając realizację filmów. Wraz z rozpoczęciem zdjęć do filmu Słodki kompromis stała się bardziej punktualna. Niechęć reżysera do aktorki, złe traktowanie przez wytwórnię Fox (oskarżającą ją niesłusznie o opóźnianie zdjęć) spowodowało rozwiązanie umowy z wytwórnią. Kroplą przelewającą czarę było opuszczenie planu, aby zaśpiewać Happy Birthday z okazji 45 urodzin Johna F. Kennedy'ego.
5 sierpnia 1962 znaleziono ją martwą w swym domu w Brentwood w Los Angeles, nagą na łóżku ze słuchawką telefoniczną w dłoni. Przyczyną zgonu, wg protokołu z sekcji zwłok, było przedawkowanie środków nasennych (barbituranów), choć nadal niewyjaśnione są ostatecznie tajemnicze okoliczności jej śmierci. Istnieją hipotezy, iż nie był to przypadek, a morderstwo (zaaplikowanie leków) upozorowane na samobójstwo, z powodu jej związków z rodziną Kennedych oraz komunistami. Aktorka romansowała zarówno z Johnem F. Kennedym, jak i jego bratem, Robertem F. Kennedym. Pojawiały się więc spekulacje, że miała dostęp nie tylko do sypialni tych dwóch polityków, ale także do tajemnic państwowych i stała się z tego powodu zagrożeniem dla wpływowych kręgów politycznych.
Za śmierć Marilyn obwiniano amerykańskie służby specjalne, a nawet samą rodzinę Kennedych. Silny wpływ na popularność hipotezy o morderstwie miał fakt, że zamordowano Johna F. Kennedy'ego i jego brata Roberta F. Kennedy'ego. Marilyn zmarła będąc u szczytu swych możliwości, w glorii chwały. Tajemnicze okoliczności jej śmierci sprawiły, że stała się legendą. Do dzisiaj pozostaje uosobieniem wrażliwej, podniecającej seksualności.
(Wikipedia)