Nie da się zmienić ciemności…

Carl Gustav Jung

Carl Gustav Jung (ur. 26 lipca 1875 w Kesswil w Szwajcarii, zm. 6 czerwca 1961 w Zurychu) – szwajcarski psychiatra i psycholog. Był twórcą psychologii głębi, na bazie której stworzył własną koncepcję nazywaną psychologią analityczną (stanowiącą częściową krytykę psychoanalizy). Wprowadził pojęcia nieświadomości zbiorowej, synchroniczności oraz archetypu, które odegrały także wielką rolę w naukach o kulturze. W roku 1907 Jung udał się do Wiednia na pierwsze spotkanie z Zygmuntem Freudem – rozpoczęło ono trwający kilka lat okres intensywnej współpracy i przyjaźni. Freud z czasem zaczął dostrzegać w Jungu swego najwybitniejszego ucznia i następcę; mianował go redaktorem naczelnym powołanego przez siebie Jahrbuch für psychoanalytische und psychopathologische Forschungen, a także powierzył funkcję przewodniczącego założonego przez siebie Międzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego (Jung pełnił tę funkcję w latach 1910 - 1913). Do zerwania z Freudem doszło w 1913 roku w wyniku opublikowania przez Junga książki Wandlungen und Symbole der Libido (wznawianej obecnie pt. Symbole der Wandlung. Analyse des Vorspiels zu einer Schizophrenie, Symbole przemiany. Analiza preludium do schizofrenii), w której przedstawił własne ujęcie kompleksu kazirodztwa i definicję pojęcia libido. Sam Jung twierdził, że głównym powodem zerwania z psychoanalizą Freuda była niezgoda napanseksualizm; Jung nie podzielał przekonania Freuda, że w każdym zachowaniu człowieka dominującą rolę pełnią motywy seksualne. W tym samym roku Jung zrezygnował z pracy dydaktycznej na rzecz własnych badań i praktyki prywatnej. Kryzys psychiczny, jaki pociągnęło za sobą zerwanie z Freudem, a także wybuch I wojny światowej spowodowały, że aż do roku 1921 – a zatem do chwili opublikowaniaPsychologische Typen (Typy psychologiczne) – publiczna aktywność Junga znacznie osłabła, ale to właśnie w tym okresie wykrystalizowały się idee, które zawarł w późniejszych dziełach. Późniejsze prace Junga koncentrują się wokół problemu istnienia nieświadomości zbiorowej i osobniczej oraz ich treści, które dochodzą do głosu w marzeniach sennych, różnych przejawach ludzkiej aktywności twórczej, symbolach religijnych itp. W związku z badaniami nad historią symboli Jung udał się na wyprawy badawcze do Afryki Północnej (1921), do Arizony i Nowego Meksyku (1924-1925), do Kenii (1926) i do Indii (1938). Podjął też (we współpracy z Richardem Wilhelmem i Heinrichem Zimmerem) studia nad psychologią, filozofią i religią Wschodu. Napisał między innych "europejski komentarz"do opublikowanego przez Richarda Wilhelma tekstu traktatu taoistycznego pt. Sekret Złotego Kwiatu (1928), komentował z pozycji europejskiego psychologa wielkie systemy filozoficzno-medytacyjne rozpowszechnione w Indiach,Chinach i Japonii (m.in. Komentarz psychologiczny do Tybetańskiej Księgi Wielkiego Wyzwolenia, Joga i Zachód, O psychologii wschodniej medytacji). Razem z węgierskim filologiem klasycznym Karlem Kerényim prowadził badania nad mitologią grecką – rezultatem tych prac było opublikowanie książki Einführung in das Wesen der Mythologie. Osobny rozdział w dziele Carla Gustava Junga stanowi psychologia religii, którą uważał za swego rodzaju pierwotny, choć nader subtelny system psychoterapeutyczny. Spotkaniu Junga z religią Zachodu ton nadawał problem zła i jego stosunek do chrześcijańskiej idei Boga jako Najwyższego Dobra. Kwestii tej poświęcił wiele artykułów i rozpraw, spośród których najważniejsze powstały w latach czterdziestych – w trakcie trwania II wojny światowej i zaraz po jej zakończeniu: Psychologia a religia, Próba psychologicznej interpretacji dogmatu o Trójcy św., Odpowiedź Hiobowi. Z zainteresowaniami religijnymi Junga ściśle wiązały się również badania nad alchemią, w której dostrzegał świadectwo zmagań ludzkiego ducha z własnym doświadczeniem wewnętrznym. Według Junga, w czasach, gdy nauki jeszcze nie zdążyły się wyspecjalizować, a granica między tym, co subiektywne, a tym, co obiektywne, była nader płynna, Alchemia mogła stanowić swego rodzaju pre-psychologię. W alchemii także znalazły wyraz te świadectwa życia duszy ludzkiej, które nie mogły się doczekać uznania przez ówczesny Kościół. Poglądy te Jung zawarł w powstałych w latach 1940-1960 pracach Aion. Przyczynki do symboliki Jaźni, Psychologia a alchemia,Mysterium coniunctionis. Jung bardzo się interesował postępami współczesnej nauki, zwłaszcza fizyki. W rozwoju teorii względności dostrzegał fizykalną analogię swoich dokonań w dziedzinie psychologii. Sądził, że zdobycze współczesnej fizyki w połączeniu z badaniami psychologicznymi pozwolą wyjaśnić wiele spraw uznawanych za mistyczne czy takich, których istnienie wręcz się neguje. Jung żywo się zajmował problemem percepcji pozazmysłowej badanym naUniwersytecie Cornella przez Josepha Banksa Rhine'a, z którym korespondował. Razem z noblistą fizykiem Wolfgangiem Paulim prowadził badania nad tzw. synchronią akauzalną, których wyniki opublikował w wydanej razem z nim pracy pt. Synchronizität als ein Prinzpip akausaler Zusammenhänge. Carl Gustav Jung prowadził ożywioną działalność dydaktyczną w postaci wygłaszanych wykładów i seminariów. Seminaria (które miały miejsce przede wszystkim w USA w latach dwudziestych i trzydziestych, m.in. w Fordham University, Clark University, w Yale i Harvardzie) poświęcił m.in.marzeniom sennym dzieci, interpretacji książki Nietzschego Tako rzecze Zaratustra oraz życiu symbolicznemu. Regularnie uczestniczył w sympozjach towarzystwa Eranos organizowanych w Asconie, którym do śmierci przewodniczył. Bogata korespondencja została opublikowana (we fragmentach) w trzech tomach obejmujących tysiąc pięćset listów. Dzieła zebrane (Gesammelte Werke) Carla Gustava Junga, publikowane obecnie staraniem niemieckiego wydawnictwa Patmos-Verlag, obejmują dwadzieścia tomów; kolekcja ta jest stale uzupełniana o dodatkowe tomy obejmujące teksty seminariów i wykładów. Pod koniec życia, przy współpracy Anieli Jaffé, napisał autobiografię Wspomnienia, sny, myśli. Zmarł w Küssnacht pod Zurychem 6 czerwca 1961 roku. (Wikipedia)