O radości, iskro bogów…

Friedrich Schiller

Johann Christoph Friedrich von Schiller (do otrzymania szlachectwa w 1802 roku Johann Christoph Friedrich Schiller) znany jako Friedrich Schiller (ur. 10 listopada 1759, zm. 9 maja 1805) – niemiecki poeta, filozof, historyk, estetyk, teoretyk teatru i dramaturg, przedstawiciel tzw. klasyki weimarskiej. Urodził się w Marbach (rejon Stuttgartu) jako syn felczera, J. C. Schillera i jego żony Elżbiety. Dzieciństwo i młodość spędził w ubóstwie, chociaż mógł uczęszczać do szkół. Już w wieku trzynastu lat próbował pisać wiersze i dramaty. Zwróciwszy na siebie uwagę Karola Eugeniusza, księcia Wirtembergii, wstąpił w 1773 r. do Karlsschule Stuttgart, elitarnej akademii wojskowej założonej przez księcia, gdzie podjął studia medyczne i prawnicze, interesując się też dziełami Rousseau i Goethego i dyskutując ze swoimi kolegami szkolnymi klasyczne ideały. Szkołę księcia Karola określano jako "plantację niewolników". W szkole napisał w wieku osiemnastu lat swoją pierwszą sztukę, "Zbójcy" (Die Räuber) o grupie naiwnych rewolucjonistów i ich tragicznym końcu. Przyniosła mu ona sławę – jak wielką, możemy stwierdzić choćby po przytoczeniu faktu, że określano go mianem "niemieckiego Szekspira". W 1780 r. otrzymał posadę lekarza pułkowego w Stuttgarcie. Po pierwszym wykonaniu "Zbójców" w Mannheim, w 1781 r., został aresztowany, zabroniono mu też publikowania jakichkolwiek dalszych prac. Wyjechał wtedy ze Stuttgartu (dodajmy, w przebraniu i pod osłoną nocy oraz bez grosza przy duszy – przez najbliższe kilka tygodni zmuszony był prosić o pomoc finansową przyjaciela, z którym podróżował) i przez Lipsk oraz Drezno dotarł w 1787 r. do Weimaru. W 1786 napisał poemat "Oda do radości", do którego Beethoven skomponował muzykę będącą obecnie hymnem Unii Europejskiej. Swoją wczesną twórczością wpisał się w okres tzw. Burzy i naporu (niem. Sturm und Drang). W 1789 został wykładowcą historii i filozofii w Jenie, gdzie pisał wyłącznie prace historyczne. W 1790, 22 lutego poślubił Charlottę von Lengefeld, a już w 1791 stan jego zdrowia zaczął się pogarszać. Miał z Charlottą czwórkę dzieci: dwóch synów, Karla i Ernsta, oraz dwie córki, Emilie i Luise. W 1792 otrzymał honorowe obywatelstwo Republiki Francuskiej za rewolucyjne przesłanie "Zbójców" (razem z nim odznaczenie to dostał m.in. Tadeusz Kościuszko). Stosunek Schillera do Wielkiej Rewolucji był niejednoznaczny – z jednej strony nie pochwalał okrucieństwa jakobinów, zaś z drugiej przemawiały do niego ideały buntowników. Ważnym dla niego rokiem był 1797, kiedy to w piśmie literackim "Almanach muz" opublikował (wraz z Goethem – swoim wieloletnim bliskim przyjacielem) ballady, takie jak "Rękawiczka" czy "Rycerz Toggenburg". Rok wcześniej w tym samym piśmie Schiller i Goethe opublikowali tak zwane "Ksenie", krótkie, lecz bardzo satyryczne wierszyki o tytułach typu "Filozofowie" czy "Charakter narodowy Niemców". Odważna tematyka dzieł Schillera spowodowała, że poetę nazwano "piewcą wolności". W 1799 powrócił do Weimaru, gdzie Goethe przekonał go do powrotu do pisania sztuk. Razem z Goethem założył Weimar Theater, który stał się czołowym teatrem w Niemczech, przyczyniając się do odrodzenia dramatu. W Weimarze pozostał aż do śmierci – zmarł na gruźlicę w wieku zaledwie 45 lat. Pozostawił po sobie niedokończony dramat "Demetrius" oraz ok. 30 pomysłów na sztuki, które zamierzał napisać w przyszłości. (Wikipedia)