Cóż to jest zawrót…

Milan Kundera

Milan Kundera (ur. 1 kwietnia 1929 w Brnie) – czeski i francuski pisarz i eseista znany przede wszystkim jako autor Nieznośnej lekkości bytu. Od grudnia 2009 honorowy obywatel miasta Brna. Kundera urodził się w inteligenckiej rodzinie, jego ojciec był dyrektorem Akademii Muzycznej w Brnie. Od najmłodszych lat uczył się gry na pianinie, studiował także muzykologię. Ukończył szkołę średnią w Brnie w 1948 roku. Potem studiował literaturę na Uniwersytecie Karola w Pradze. W1950 roku, z powodów politycznych, musiał przerwać studia. Szkołę wyższą ukończył w 1952 roku. Pisarz należał do pokolenia, które nie zaznało przedwojennej, wolnej Czechosłowacji. Jego dorastanie opierało się na doświadczeniach z lat wojny, z okupacji niemieckiej. To pchnęło go w kierunku poglądów marksistowskich, od 1948 był członkiem Czeskiej Partii Komunistycznej. W 1950 roku został usunięty z partii, za działalność antypartyjną. Dla Kundery było to inspiracją do napisania powieści „Żart” (1967). Partia ponownie przyjęła go w 1957, po czym w 1970 ponownie usunęła go ze swoich struktur. Podobnie jak inni czescy intelektualiści, tacy jak Vaclav Havel, był zaangażowany w Praską Wiosnę. Obecnie Milan Kundera odcina się od czeskiej kultury, nie zezwala na tłumaczenie swoich książek napisanych po francusku na język czeski. Wyraził jedynie zgodę na publikację swoich starszych dzieł. Jego pierwszy utwór, „Żart” był satyrą na życie w komunistycznej Czechosłowacji. Ze względu na krytykę wobec sowieckiej interwencji w 1968 roku dzieła Kundery trafiły na czarną listę. Pisarz w 1975 roku wyemigrował do Francji. Tam opublikował „Księgę śmiechu i zapomnienia”, która opisuje różnorodne sposoby opozycji Czechów wobec Sowietów. W 1984 roku opublikował swoje najbardziej znane dzieło, pod tytułem „Nieznośna lekkość bytu”. Opowiada ono o losie małżeństwa, któremu przychodzi wieść życie w Pradze w okresie Praskiej Wiosny. W 1988 roku Philip Kaufman dokonał ekranizacji tej książki, która okazała się sukcesem. Kundera nie był jednak z niej zadowolony, od tego momentu nie wyraził już zgody na przeniesienie żadnego swojego dzieła na ekran. W 1990 roku wydał „Nieśmiertelność”, ostatnią swoją powieść napisaną w języku czeskim, w której nad elementem politycznym przeważa element filozoficzny. Kundera nie jest uważany za pisarza politycznego. Wątki polityczne, znane z jego wczesnych dzieł, znikają z czasem na rzecz rozważań filozoficznych. Jego styl, inspirowany dziełami Nietzschego, daje się także odczuć u pisarzy młodego pokolenia. Jego prace często odnoszą się do muzyki, Kundera zabiera też głos w sprawie czeskiego folku. Prace tego pisarza były tłumaczone na wiele języków, takich jak angielski, niemiecki, hiszpański, grecki czy polski. (Wikipedia.pl)