W jego wyobraźni ludzkość przedstawiała się jako zbiór szarych kamieni, między którymi raz na tysiąc, jeżeli nie rzadziej, trafiał się klejnot. Zaś ponad tymi chłodnymi i bezświetlnymi bytami ukazywały się istoty nadzwyczajne, podobne do zapalonych lamp, które szarym kamieniom nadają fizjognomię, a klejnotom – blask, barwę i przezroczystość.
Bolesław Prus
Bolesław Prus, właściwie Aleksander Głowacki herbu Prus (ur. 20 sierpnia 1847 w Hrubieszowie, zm. 19 maja 1912 w Warszawie) - polski pisarz i publicysta okresu pozytywizmu. Twórczość prozatorska Bolesława Prusa należy do największych osiągnięć literatury polskiej. Najbliższa jest pracom takich pisarzy jak Karol Dickens i Anton Czechow. Początkowo Prus prezentował nurt pozytywistyczny, później obrał kierunek realistyczny. Tematem jego wczesnej twórczości było przedstawienie krzywdy społecznej skontrastowanej z jałowością życia zamkniętego w swoim świecie ziemiaństwa (Dusze w niewoli, Anielka). W tym czasie Prus był świadkiem tragedii losów ludzkich i niesprawiedliwości społecznej, spowodowanych w znacznej części zderzeniem z wczesnokapitalistyczną gospodarką (Powracająca fala). Zachodzące zjawiska społeczno-gospodarce Prus poddawał w swojej twórczości analizie i ocenie. Jego pierwszą powieścią była Placówka (1885-1886) - powieść naturalistyczna ukazująca się początkowo na łamach czasopisma "Wędrowiec". Następnie powstała jego epicka panorama ówczesnej Warszawy z lat 1878-1879 - powieść Lalka (1887-1889 w "Kurierze Codziennym", wydanie książkowe 1890). Prus napisał także powieść społeczno-obyczajową Emancypantki (1890-1893 w "Kurierze Codziennym", wydanie książkowe 1894). W swojej jedynej powieści historycznej Faraon (1895-1896 w "Tygodniku Ilustrowanym", wydanie książkowe 1897) przedstawił, na tle fragmentu historii starożytnego Egiptu, mechanizmy władzy, państwa i społeczeństwa. Faraon, jako powieść polityczna, był ulubioną książką Józefa Stalina[potrzebne źródło]; niektórym późniejszym czytelnikom przekładu angielskiego losy jej bohatera Ramzesa XIII przypominały tragiczną śmierć prezydenta USA Johna Kennedy'ego[potrzebne źródło]. Następnie w roku 1909 wydał jeszcze jedną powieść Dzieci (1908 w "Tygodniku Ilustrowanym", wydanie książkowe 1909), w której poddał krytyce rewolucję rosyjską 1905 roku. Śmierć pisarza przerwała prace nad ostatnią, niedokończoną powieścią Przemiany (1911-1912 w "Tygodniku Ilustrowanym"). W latach 1953-1970 ukazało się w 21 tomach wydanie Kronik. Wikipedia