Festiwal Moniuszkowski w Kudowie-Zdroju należy do najstarszych muzycznych imprez w kraju, jako jedyny cyklicznie popularyzuje muzykę ojca opery narodowej – Stanisława Moniuszki. W roku 2012 przypadała 50. edycja tej imprezy muzycznej. W tym roku wystąpią wielkie gwiazdy w repertuarze Moniuszkowskim, ale nie tylko. Śpiewać dla będą m.in. Mari Kobayashi, Stefania Spaggiari, Ewa Vesin, Adam Zdunikowski, Artur Ruciński.
Festiwal Moniuszkowki po ubiegłorocznym wielkim jubileuszu wchodzi w drugie pięćdziesięciolecie. W czasie trwania 51. Festiwalu organizatorzy chcą uczcić pamięć o wieloletniej dyrektorce Festiwalu Moniuszkowskiego, zmarłej w 2012 roku – Marii Fołtyn, wielkiej śpiewaczce i reżyserce operowej, propagatorce dzieła Stanisława Moniuszki. Zostanie poświęcona jej m.in. tablica wmurowana w ścianę Teatru Zdrojowego, podczas Koncertu Inaguracyjnego dwie znakomite sopranistki – Stefania Spaggiari i Ewa Vesin – wykonają arie operowe z repertuaru Marii Fołtyn, wspominać ją będą podczas specjalnego wieczoru Wanda Ziembicka i Piotr Nędzyński.
Pomysł zorganizowania Festiwalu Moniuszkowskiego urodził się w sierpniu 1961 roku. W czasie ośmiu koncertów I Festiwalu Moniuszkowskiego, który odbył się w 1962 roku dano przekrój całej prawie twórczości operowej, symfonicznej i wokalnej Stanisława Moniuszki, a wysłuchało ich około 20.000 osób. Wielki sukces I Festiwalu był zaskoczeniem nie tylko dla organizatorów, ale także dla władz wojewódzkich i centralnych. Zmienił on radykalnie stosunek do imprezy wielu osób i instytucji, dotąd patrzących z dystansu na ogromny wysiłek organizatorów. Wymusił na organizatorach imprezy jednorazowej, zorganizowanie kolejnych wydazreń. Przed drugim Festiwalem na nowej scenie Teatru Pod Blachą po raz pierwszy zaprezentowano dzieła operowe w plenerowej realizacji: Halkę, Straszny Dwór i Verbum Nobile.
Pod artystycznym kierownictwem Marii Fołtyn imprezy festiwalowe nabrały blasku i stały się znane w świecie. To tutaj z Kudowy, za pośrednictwem telewizji widzowie mieli okazję poznać różnorodną interpretacje słynnych dzieł wokalistyki światowej, a także interpretacje utworów Stanisława Moniuszki, w wykonaniu artystów zagranicznych, w ich językach ojczystych. Za sprawą Marii Fołtyn rozszerzono festiwalowe imprezy na inne formy kontaktu z publicznością: wystawy, spotkania, konferencje i sesje popularno-naukowe. Przez sceny kudowskiego festiwalu przewinęli się tacy artyści jak: Kazimierz Pustelak, Alina Bolechowska, Wiesław Ochman, Bogdan Paprocki, Bogna Sokorska, Stefania Toczyska, Wanda Wiłkomirska, Barnard Ładysz, Urszula Trawińska-Moroz i wielu innych, wspaniałych artystów. Po Marii Fołtyn, w 1999 roku, kierownictwo artystyczne Festiwalu objął Sławomir Pietras, znany animator sztuki operowej. Pod jego kierownictwem impreza nabrała nowego ducha. Do imprez Festiwalowych wprowadziła widowiska baletowe, turnieje tenorów, przedpołudniowe Warsztaty moniuszkowskie, koncerty promenadowe a także Korowody Moniuszkowskie – przemarsze uczestników festiwalu i mieszkańców w kostiumach z epoki. Od 2012 roku dyrektorem artystyczny imprezy jest Stanisław Rybarczyk – dyrygent, animator kultury, menadżer i pedagog związany z dolnośląskim środowiskiem muzycznym.
W tym roku podczas Festiwalu Moniuszkowskiego wystąpią wielkie gwiazdy w repertuarze Moniuszkowskim, ale nie tylko. Zaśpiewają m.in. Mari Kobayashi, Stefania Spaggiari, Ewa Vesin, Adam Zdunikowski, Artur Ruciński. Wystąpią również laureaci II Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Andrzeja Hiolskiego w Kudowie. Wykonana zostanie opera Sprzedana narzeczona współczesnego Moniuszce Bedrzicha Smetany, w interpretacji artystów Opery z Ołomuńca.
Kontynuacją inspiracji moniuszkowskich będzie koncert znakomitego Piotr Baron Quintet zatytułowany Moniuszko Jazz. Obrazu Festiwalu dopełnią występy wspaniałego Zespołu Wokalnego Affabre Concinui, Orkiestr Symfonicznych Filharmonii w Hradec Kralove i Filharmonii Sudeckiej w Wałbrzychu, koncert kudowskiego Chóru Sta Allegro oraz koncerty niezwykłej Orkiestry Straży Granicznej Podhalańczycy. Nie zabraknie oczywiście corocznego, sławnego już Korowodu Moniuszkowskiego.
Ewa Vesin – sopranistka i pedagog. Karierę wokalną rozpoczęła jako studentka debiutując na scenie Opery Wrocławskiej w Czarodziejskim flecie W.A.Mozarta (2003). Studiowała śpiew w Akademii Muzycznej w Krakowie i Wrocławiu. Od 2010 roku jest pedagogiem wokalnym w Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Laureatka Nagrody Specjalnej oraz Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007). Odznaczona Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Z pasją wykonuje zarówno partie operowe jak i muzykę symfoniczną. Wielokrotnie kreowała główne role w takich dziełach jak : Halka Moniuszki, Otello Verdiego, Czarodziejski flet Mozarta, Carmen Bizeta, Zemsta Nietoperza J.Straussa, Opowieści Hoffmanna Offenbacha, Don Carlos i Trubadur Verdiego, Tosca Pucciniego, Walkiria Wagnera i innych. Odbyła tournée po Niemczech, Austrii i Szwajcarii. Wystąpiła dla księżnej i księcia Luksemburga podczas Festiwalu Operowego kreując tytułową Carmen Bizeta. W 2005 roku zaproszona była przez wnuka Richarda Wagnera, Wolfganga Wagnera do udziału w przesłuchaniu w Bayreuther Festspiele Haus. Brała udział w licznych festiwalach m.in.: Viva il Canto, Wratislavia Cantans, Międzynarodowy Festiwal Wagnerowski, Musica Polonica Nova. Współpracuje z Operą Krakowską, Operą Śląską, Operą Podlaską, a także z filharmoniami: Wrocławską, Podlaską, Olsztyńską i Zielonogórską, NOSPR, Orkiestrą Polskiego Radia w Warszawie. W latach 2003-2012 solistka w Operze Wrocławskiej, od 2013 roku jest solistką Teatru Wielkiego w Łodzi. Współpraca z wybitnymi dyrygentami, jak m.in.: Jacek Kaspszyk, Krzysztof Penderecki, Alexander Liebreich, Łukasz Borowicz, Michał Klauza, Tadeusz Kozłowski, Tadeusz Serafin, Marek Pijarowski, oraz reżyserami: Hans Peter-Lehman, Waldemar Zawodziński, Roberto Skolmowski, Marek Weiss-Grzesiński, Laco Adamik, Michał Znaniecki, to ważna część sukcesów artystycznych Ewy Vesin.
Stefania Spaggiari – ukończyła grę na flecie i śpiew w Konserwatorium w Mantui, kontynuowała studia pod kierunkiem Pawła Barbacini i uczestniczyła w mistrzowskiej klasie maestro Claudio Desderiego na wokalu i stylu Mozarta. Obecnie studiuje z Maestro Alain Billard. Debiutowała w Rycerskości wieśniaczej P. Mascagni w Teatro Comunale Treviso w roli Santuzza w kierunku G. Andretta. Ponadto bierze udział w Trubadurze Teatro Bellini w Katanii oraz przy Teatro Valli w Reggio Emilia, gdzie wykonuje Petite Messe Solennelle Rossiniego. Odgrywa rolę La Mere i La chatte w L’Enfant et les Sortilèges Ravela w Teatro del Giglio we Florencji. Wygrała konkurs Veronica Dunne w Dublinie. Uczęszczała do Akademii Verdiana bezpośrednio do mistrzów Alain Billard i Beppe De Tomasi w Busseto. Niedawno została zaangażowana w produkcję Turandot Pucciniego dla teatrów Modena, Piacenza i Ferrary pod kier Lukasa Karytinosa, w reżyserii Cesare Mild. Zadebiutowała rolą Abigail w Nabucco w Terni i Swetzingen, rolą Cio-cio-san w Madame Butterfly w Rouen, Aidą w Swetzingen i Belgradzie. Zostałą szczególnie doceniona prze Opera International po debiucie w Operze w Dublinie, gdzie grała w Tosce. Wśród jej przyszłych zobowiązań jest powtórzenie roli w Turandot w Teatro Regio w Turynie, Nabucco na Malcie, Cio-cio-san w Madame Butterfly w Atenach.
Adam Zdunikowski – tenor, urodzony w Warszawie. Kontakty z muzyką rozpoczął w wieku 7 lat, śpiewając w warszawskim chórze chłopięcym Lutnia. Jest absolwentem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, w klasie śpiewu doc. Romana Węgrzyna. Debiutował w 1990 r., w Warszawskim Teatrze Wielkim partią Clema, w Małym Kominiarczyku B. Brittena. W teatrze tym wzbogacał swój repertuar operowy (obecnie posiada ok. 50 partii operowych) i jest solistą do dnia dzisiejszego. W 1995 roku został finalistą Międzynarodowego Konkursu Operowego Belvedere w Wiedniu. Od roku 1997 jest solistą Opery Krakowskiej. W roku 1996 współpracował z Hamburską Staatsoper (udział w produkcji Cosi fan tutte W.A. Mozarta) i odbył tourne po Japoni. Od 1998 współpracował z Narodni Divadlo w Pradze (występował w Cyruliku Sewilskim G. Rossiniego, Czarodziejskim Flecie, Cosi fan tutte W.A. Mozarta, Sprzedanej Narzeczonej B. Smetany czy premierze Castora i Polluxa J.P. Rameu). Artysta brał udział w wielu znaczących projektach kulturalnych jak: wykonanie Stabat Mater G. Rossiniego pod batutą Nello Santiego, światowa prapremiera Stabat Mater G.Stefaniego (dyr. G. Nowak), zakończenie obchodów 25-lecia Simfonii Varsovii wykonaniem IX-tej symfonii L. van Beethovena pod dyrekcją J. Semkowa , udział w produkcji Strasznego Dworu St. Moniuszki w Buffalo, uroczyste zakończenie obchodów roku Schubertowskiego wykonaniem Mszy As-Dur F. Schuberta pod batutą S. Kohlera. Miał zaszczyt śpiewać pod batutami takich znakomitości jak: Lorin Maazel, Noam Sheriff, Jiri Belohlavek, Jonas Kovacs, Kurt Masur, Nello Santi, Jerzy Semkow, Stanisław Skrowaczewski, Zygmunt Latoszewski, Jan Krenz, Jerzy Satanowski, Jerzy Maksymiuk, Antoni Wit, Grzegorz Nowak, Kazimierz Kord, Jacek Kaspszyk oraz obok takich osobowości jak: Renato Bruson, Lucia Aliberti, Alan Titus, Soile Isokoski, Alberto Cupido, Siegfried Jerusalem, Joane Altmeier, Evgeni Nesterenko, Andreas Schmidt, Ning Liang, Eva Marton, Sylvia Geszty czy Andrzej Dobber. Do niecodziennych osiągnięć artysty należy wykonanie wszystkich dzieł oratoryjnych K. Pendereckiego, pod batutą mistrza.
Artur Ruciński – baryton. Należy do grona najwybitniejszych śpiewaków operowych na świecie. Jego kunszt wokalny znajduje uznanie widowni i krytyki. W sezonie 2009/2010 austriacki magazyn Festspiele umieścił go na liście 20 najlepszych śpiewaków operowych na świecie. W sezonie 2015/2016 zadebiutuje na deskach Nowojorskiej Metropolitan Opera w roli Sharplessa w operze Madama Butterfly Pucciniego. Artur Ruciński jest absolwentem Warszawskiej Akademii Muzycznej im.Fryderyka Chopina. W 2002 roku zadebiutował na deskach Opery Narodowej w Warszawie w roli Oniegina w słynnej operze P.Czajkowskiego. Współpracuje również z operami w Krakowie, Poznaniu, Łodzi,Wrocławiu,Bydgoszczy i Gdańsku. W 2009 debiut na scenie Berlińskiej Staatsoper w roli Oniegina pod batutą Daniela Barenboima był wielkim sukcesem i początkiem jego błyskotliwej kariery. W tym samym roku wystąpił w Teatro Liceu w Barcelonie w tytułowej roli w operze K. Szymanowskiego Król Roger. W 2010 wziął udział w otwarciu sezonu Hamburskiej Staatsoper w Łucji z Lammermoor obok m.in. Piotra Beczały. Na przełomie 2010/2011 wystąpił w Walencji pod batutą Maestro Lorina Mazela w roli Lescaut w operze Manon J.Masseneta. Wykonał partię barytonową w Carmina Burana C.Orffa w Filharmonii w Oslo oraz w Musikvereins Goldenen Saal w Wiedniu. W sezonie 2011/2012 ponownie wystąpił w Berlińskiej Staatsoper w roli Hrabiego Almavivy w Weselu Figara pod Batutą D. Barenboima. Sezon ten objął występy w Los Angeles Opera w roli Marcella w Cyganerii G.Pucciniego. Sukces w tej roli zaowocował zaproszeniem do Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Występ w roli Francesco w operze I Masnadieri G.Verdiego w San Carlo di Napoli wytycza nowy kierunek w jego karierze. Dokonał wielu nagrań dla Radia. TV, na płyty CD oraz DVD. W nadchodzących sezonach wystapi między innymi w Teatro La Fenice w Wenecji (I Masnadieri ),Opera Bastille w Paryżu (Falstaff),Teatro Petruzzelli w Bari (Falstaff),Staatsoper Munich (Onegin),Arena di Verona (Il trovatore) (Traviata),Staatsoper Frankfurt (Falstaff),Teatro La Scala in Milano(Simon Boccanegra),Zurich Opera (Lucia di Lammermoor)i wielu innych.
51. Festiwal Moniuszkowski
od 21 do 24 sierpnia 2013 roku
Kudowa-Zdrój
