Laureaci Nagrody Goncourtów – Pierre Lemaitre, Nagrody Bookera – Olga Tokarczuk, Orange Prize for Fiction – Zadie Smith, Prix Pierre Guénin – Édouard Louis, Prix Renaudot – Alain Mabanckou, Ingrid Betancourt – najsłynniejsza zakładniczka świata, Jacques de Decker – sekretarz Królewskiej Akademii języka i literatury francuskiej Belgii, i wielu innych, będą gośćmi tegorocznej, siódmej już, edycji festiwalu Literacki Sopot. Tematem przewodnim jest literatura i kultura francuskojęzyczna. Festiwal potrwa od 16 do 19 sierpnia.
Festiwal Literacki Sopot istnieje od 2012 roku i zawsze odbywa się w drugiej połowie sierpnia. Każdego roku organizatorzy, Miasto Sopot i Miejska Biblioteka Publiczna, wybierają jeden kraj, którego literatura jest wiodącym motywem.
To Francja, z jej przeszłością, nie zawsze łatwą, tradycją i potencjałem intelektualnym, ale też formułą debaty publicznej stała się dla nas punktem wyjścia do rozważań uniwersalnych, ale też bardzo konkretnych na temat współczesnej Polski. Rok 2018 przynosi wiele pytań związanych zarówno ze współczesnością jak i nawiązujących do licznych rocznic roku 1918, 1968. Historia, jak to ma w zwyczaju, zdaje się zataczać koło. Wracają pytania o granice wolności „człowieka i obywatela”, prawo kobiet do walki o własną podmiotowość. Powraca, ze zdwojoną siłą, pojęcie OBCEGO. Budzą się uśpione demony ksenofobii, rasizmu, nacjonalizmów. – Joanna Cichocka-Gula, wiceprezydent Sopotu, pomysłodawczyni festiwalu.
Dlatego tak ważnym punktem festiwalu są debaty, skupione w festiwalowym cyklu La table ronde. O aktualności dzieł Alberta Camusa porozmawiają francuscy badacze twórczości noblisty Marie-Therese Blondeau, Virginie Lupo oraz wnuk Alberta, David Camus. Spotkanie poprowadzi Maciej Kałuża. W kolejnej debacie pojawi się temat Wielkiej Rewolucji Francuskiej, matki wszystkich rewolucji, ale też jednego z najbardziej krwawych przykładów walki o zmianę istniejącego ładu społecznego. O rewolucji w cieniu gilotyny porozmawiają: Marcin Król, Monika Milewska, Reynald Secher. W roli moderatora Tomasz Wysłobocki.
Z kolei na temat paryskiej Kultury, związanego z nią środowiska oraz stosunku jego autorów do Francji będą debatowali znawcy dorobku tego niezwykłego pisma, które ukształtowało intelektualnie pokolenia Polaków. Paweł Bem – literaturoznawca, edytor, opracował korespondencję Czesława Miłosza z Ireną i Tadeuszem Byrskimi. Brigitte Gautier – tłumaczka poetyckich dzieł zebranych Zbigniewa Herberta na język francuski oraz Paweł Rodak – historyk literatury i kultury polskiej, kulturoznawca, od 2016 roku profesor na Wydziale Slawistyki na Sorbonne Université oraz dyrektor Ośrodka Kultury Polskiej (Centre de civilisation polonaise). Dyskusję poprowadzi Piotr Kieżun.
W roku 2018 obchodzone jest w Polsce 100-lecie praw wyborczych kobiet. Jedną z najbardziej prężnych działaczek francuskich była Olimpia de Gouges, autorka słynnej Deklaracji praw kobiety i obywatelki. Podjęta przez nią walka o równouprawnienie trwać będzie we Francji przez kolejne stulecia i przyniesie Francuzkom definitywne zwycięstwo dopiero w II połowie XX wieku. O pierwszych feministkach w Muzeum Sopotu porozmawiają Tomasz Wysłobocki i Ewa Wierzbowska.
O sytuacji współczesnej Francji, jej tożsamości i kształcie wspólnoty w XXI będą debatować publicyści: Jarosław Kuisz, Bernard Lecomte, Olivier Mongina i Florence Noiville. Prowadzenie: Piotr Witwicki. Współczesna Francja to także teatr. W rozmowie Anety Kyzioł, dziennikarki tygodnika “Polityka” wezmą udział Jacques de Decker, Rémi de Vos i Małgorzata Sikorska Miszczuk.
Betancourt Ingrid (źródło: materiały prasowe organizatora)
Festiwal to także liczne spotkania autorskie. W cyklu Dyskretny urok literatury francuskiej o kryminałach z Pierrem Lemaitrem porozmawia Zygmunt Miłoszewski. Z tworzącym w języku francuskim kongijskim pisarzem Alainem Mabanckou – Olga Stanisławska. O roli literatury, nie tylko autorstwa Alberta Camus, z jego wnukiem Davidem Camus będzie dyskutował Remigiusz Grzela. Młode pokolenie twórców francuskich, w rozmowie z Martą Perchuć-Burzyńską, reprezentuje Édouard Louis, którego pierwsza powieść stała się bestsellerem i okrzyknięta literacką rewelacją m.in. przez „El País”, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, „Corriere delle Sera”. Z kolei z Romainem Puértolasem odbędzie się nie tylko spotkanie autorskie, prowadzone przez Patrycję Wanat, ale również warsztaty pisarskie i pokaz filmowej adaptacji jego przezabawnych przygód indyjskiego fakira.
Tradycją Literackiego Sopotu są również rozmowy na plaży, programowane przez Michała Nogasia, który w tym roku zaprosił do udziału Jarosława Kamińskiego, Klementynę Suchanow, Olgę Tokarczuk oraz Marcina Wichę. Z kolei nowością w tym roku jest blok spotkań Portrety, podczas których uczestnicy będą mogli bliżej poznać bohaterów książek autorstwa zaproszonych gości, takich jak: Remigiusza Grzela, Annę Bikont, Andrzeja Franaszka czy Katarzynę Surmiak-Domańską. W cyklu spotkań H/historia gośćmi będą Tomasz Pindel, Elisabeth Åsbrink, Małgorzata Szejnert, czy Mikołaj Grynberg.
Specjalne spotkanie z „najsławniejszą zakładniczką świata” Ingrid Betancourt poprowadzi Tomasz Pindel. A w cyklu Varia z czytelnikami spotkają się Natalia Fiedorczuk-Cieślak, Zygmunt Miłoszewski i Anda Rottenberg. W programie Festiwalu Literacki Sopot nie zabraknie też propozycji skierowanych do młodszych czytelników, na których czekają warsztaty realizowane w ramach pasm Literacki dla Dzieci i Literacki dla Młodzieży. W Muzeum Sopotu dzieci będą miały okazję zgłębić świat Madeline i Mikołajka w grze interaktywnej. Zaplanowano też warsztaty ilustratorskie z Jean-François Martinem, wybitnym ilustratorem, nagrodzonym Bologna Ragazzi Award za Bajki Ezopa, w sierpniu zaś ukażą się w Polsce Opowiastki przyrodnicze z jego ilustracjami. Odbędą się też zajęcia z Frédérique Bertrand, autorką bestsellerowej francuskiej serii Piżamorama z ruchomymi ilustracjami. Dla tych, którzy chcą pogłębić swoje zdolności manualne przygotowano serię warsztatów z książką w Parku Książki, przygotowane wspólnie z Księgarnią Ambelucja. Fundacja Pankracy zaś przygotowała zajęcia w oparciu o książki Ada, to wypada! i Miasto, które poprowadzą Zofia Karaszewska, Sylwia Stano i Michał Strzałkowski. Nieco starsi mogą uzewnętrznić swoje emocje i zdobyć nieco doświadczenia aktorskiego na warsztatach teatralnych z Laurentem van Wetterem, na podstawie jego sztuki teatralnej Eduquons-les!, czyli Wychowajmy ich!.
Louis Eduard, fot. John Foley (źródło: materiały prasowe organizatora)
Literacki Sopot to także możliwość udziału w targach książki, seansach kinowych czy czytaniach performatywnych. W cyklu Literacki filmowy odbędą się projekcje filmów Zwyczajni kochankowie w reżyserii Philippe Garrela, Zazie w metrze w reżyserii Louisa Malle, a także specjalne pokazy z udziałem autorów książek: Romaina Puertolasa Niezwykła podróż fakira, który utknął w szafie i Do zobaczenia w zaświatach z udziałem Pierre Lemaitre’a. Literacki teatralny to czytanie performatywne Zachodu w reżyserii Michała Kurkowskiego w obecnosci autora – Rémiego de Vosa, Błagających w reżyserii Radosława B. Maciąga z udziałem autora Bastiena Fourniera czy Ćwiczenia stylistyczne Raymonda Queneau’a w wykonaniu Brajner / Jankowski / Nenko. Edycja 2019 festiwalu Literacki Sopot poświęcona będzie literaturze i kulturze brytyjskiej. Stąd spotkanie autorskie z Zadie Smith, które poprowadzi Michał Nogaś.
Literacki Sopot 2018 Koordynatorka: Marta Czarnecka
Od 16 do 19 sierpnia 2018 roku
Miejska Biblioteka Publiczna, Miasto Sopot
