Tegoroczny Festiwal Wschód Kultury zakończy w Białymstoku Inny Wymiar, który potrwa od 30 sierpnia do 2 września. Podczas festiwalu swoją twórczość prezentują zawsze artyści wywodzący się z różnych narodowości i kultur, również tych, które współtworzyły w przeszłości historię i kulturę regionu. W tym roku w Białymstoku pojawią się twórcy m.in. z Izraela, Armenii, Gruzji, Rumunii, Białorusi, Litwy, Austrii, Szwajcarii, Chin i Japonii. W programie znajdzie się kilkadziesiąt wydarzeń: koncertów, wystaw, spektakli, filmów, warsztatów, instalacji i pokazów mody, podzielonych tradycyjnie na sześć wymiarów. Koordynatorem festiwalu jest Białostocki Ośrodek Kultury.
Inny Wymiar Muzyki to m.in.: koncert ECHOES z udziałem międzynarodowego tria Hang Em High, chińskiego muzyka Guo Gana i japońskiej artystki Fumie Hihara; koncert Polska, Armenia, Gruzja, podczas którego wystąpią Kapela ze Wsi Warszawa, Dogma i Folk Band Bani; muzyczny performance 100 minut/One hundred minutes gruzińskiego kolektywu artystycznego Bouillon Group i spektakl muzyczno-teatralny do piosenek legendarnego projektu Narodny Albom.
W ramach Innego Wymiaru Sztuki można będzie zobaczyć wystawy: Foto splendid Costică Acsinte rumuńskiego „Augustisa”, dokumentującego życie w Rumunii w latach 1930-1950; własne historie białoruskiej fotografki Maryny Batsiukovej, czy złożony z trzech prac wideo Początek Huberta Czerepoka. Odbędą się także warsztaty fotografiiorganicznej i happening Foto-Lab-Lodówka, podczas którego sprzęt AGD zostanie zamieniony w aparat fotograficzny.
Inny Wymiar Teatru to spektakl Cemach Malenki Theater z Izraela, historia Nachuma Dawida Cemacha, który 100 lat temu założył w Białymstoku teatr HaBima; spektakl taneczny Pupile (premiera), łączący technikę tańca współczesnego i dworski balet figuratywny, oparty na muzyce Jeana-Baptisty Lully’ego, twórcy francuskiej opery narodowej; Hamlet Mohylewskiego Obwodowego Teatru Lalek z Białorusi; Kukrzysko (premiera) Marii Żynel i Pauli Czarneckiej oraz Pozory (premiera) Teatru Czrevo, monodram inspirowany postacią XIX-wiecznej poetki rosyjskiej Julii Żadowskiej, która urodziła się bez rąk i całe jej życie było zmaganiem się z kalectwem i próbą wybicia się jako literatka.
Inny Wymiar Filmu zaprosi widzów w tym roku do Rumunii. Do filmu Manasses (1925) w reżyserii Jeana Mihaila zagra na żywo Danaga, artysta łączący w swojej muzyce jazz, funk, hip-hop, house, techno i rumuński folklor. Białostoczanie zobaczą także filmy Zabliźnione serca, według powieści Maxa Blechera oraz Licu – skomplikowaną historię Rumunii opowiedzianą przez pryzmat życia 92-letniego mężczyzny.
W ramach Innego Wymiaru Społeczności artystki Maria Żynel i Julita Charytoniuk zaproszą białostoczan na muzyczny spacer Kawałki (z) miasta, można będzie wybrać się także na kolejny spacer edukacyjny z cyklu Znikające miejsca i ludzie, zajrzeć do galerii niezwykłych rowerów Adriana Łucejki oraz do strefy familijnej na Rynku Kościuszki.
Festiwal dopełni Inny Wymiar Mody – pokazy autorskich projektów artystów z Kazachstanu i Polski. W Białymstoku zaprezentują się: Zeken Moda, Jacob (Jakub Bartnik) i Aneta Popławska.
Festiwal Inny Wymiar istnieje od 2007 roku. W 2013 roku pojawił się w nowej odsłonie, w ramach projektu Wschód Kultury, będącego formą współpracy kulturalnej trzech miast Polski Wschodniej (Białegostoku, Lublina i Rzeszowa) z krajami Partnerstwa Wschodniego.
Od samego początku główną ideą Festiwalu było prezentowanie bogactwa wielokulturowości Podlasia, w szczególności Białegostoku. Inny Wymiar promuje ideę dialogu i tolerancji w mieście zróżnicowanym kulturowo, gdzie od wieków współegzystowali ze sobą Polacy, Rosjanie, Białorusini, Tatarzy, Ukraińcy, Litwini, Żydzi i Niemcy. Przywraca pamięć o utraconym, jednocześnie ukazując dokonania współczesne, łączy historię ze współczesnym działaniem artystycznym.
Wschód Kultury to projekt kulturalny integrujący środowiska artystyczne miast polski wschodniej (Białegostoku, Lublina, Rzeszowa) i artystów krajów Partnerstwa Wschodniego (Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Ukrainy), realizowany przez Narodowe Centrum Kultury oraz trzy wspomniane miasta. Ideą projektu jest wspólne odkrywanie tego, co niepowtarzalne w każdej z kultur, a także wymiana doświadczeń artystycznych. Z biegiem czasu Wschód Kultury stał się także pomostem włączającym naszych wschodnich partnerów w obieg kultury europejskiej.
Kapela ze Wsi Warszawa – wielokrotnie nagradzany folkowy zespół muzyczny. Istnieje od 1997 roku. Na jego repertuar składają się awangardowe interpretacje muzyki tradycyjnej z szeroko pojętego terenu Mazowsza. Mimo wierności tradycyjnym technikom gry i śpiewu, pełne inwencji wykonania dawnych utworów brzmią zaskakująco awangardowo i są w pełni zrozumiałe dla współczesnego odbiorcy. Choć w instrumentarium kapeli słyszymy tradycyjne instrumenty – skrzypce, cymbały, baraban, bęben obręczowy – brzmią one wyjątkowo nowocześnie a muzycy nie boją się zestawiać ich choćby z DJ’ami.
Folk Band Bani – popularna gruzińska grupa istniejąca od 2011 roku. „Bani” w języku gruzińskim oznacza niską nutę. W tradycyjnym śpiewie przynależy ona śpiewakowi o najniższym głosie, cała pieśń musi z nią współgrać. Gruzini traktują sztukę śpiewu z wielkim namaszczeniem i uważają, że powinni się nią zajmować wyłącznie mężczyźni. Członkowie grupy pochodzą z różnych części Gruzji. W swoim repertuarze mają pieśni z różnych regionów kraju, jak również tradycyjne pieśni innych narodów Kaukazu. Śpiewają o tym, co jest bliskie każdemu mężczyźnie: o miłości, kobietach, winie, przyjaźni i ojczyźnie. W 2015 roku nagrali pierwszą piosenkę Rachuli, która cieszyła się w Gruzji dużą popularnością. Ich następny singiel, Caucasian Ballad, zdobył już międzynarodową sławę. Pełen wigoru taniec, wspaniałe głosy i słoneczna, gruzińska energia zjednują zespołowi fanów na całym świecie.
Dogma – zespół założyli w 2008 roku w Erywaniu dwaj znani armeńscy muzycy: basista Vardan Grigoryan i gitarzysta Heno Grigoryan. Obaj grali wcześniej w legendarnej na Kaukazie grupie Manic Depressive Psychosis (MDP). Później dołączyli do nich kolejni muzycy. Jest ich tylko czworo, ale podczas koncertów wydaje się, że na scenie gra cała muzyczna armia. W 2009 roku wydali swój pierwszy album Ethnic-Methnic, pięć lat później – Under Dogma. W 2016 roku ukazała się ich trzecia płyta Na Ne.
Wystawa Huberta Czerepaka – Początek, składa się z trzech instalacji wideo. Pierwsza z nich to trzykanałowa projekcja zrealizowana na miejscu wykopalisk w Karahan Tepe w Turcji, gdzie odkryto najstarsze miejsce kultu datowane na 10 tysięcy lat przed naszą erą, uważanego za kolebkę osadnictwa. Kolejną realizacją jest trzykanałowe wideo Kontynuacja będące wizualną opowieścią o sieci poprzemysłowych kolejek linowych w gruzińskim mieście Cziatura, działających niemal nieprzerwanie od 1953 roku, zbudowanej w celu transportu górników pracujących w okolicznych kopalniach. Tytuł wystawy zaczerpnięty został z kolejnej pracy wideo – filmu paradokumentalnego przedstawiającego badania DNA pierwszych Piastów i hipotezy dotyczącej ich obcego rodowodu, która pojawiła się już w XIX wieku. W prezentowanych na wystawie pracach fikcja miesza się z nauką, wielość hipotez i teorii poszerza nasze spojrzenie na rzeczywistość, złożoną i niejednoznaczną, i powoduje, że pytanie o źródła pozostaje otwartym.
Malenki Theater: Cemach – biograficzny spektakl według scenariusza i reżyserii Michaela Teplitskiego o twórcy Narodowego Teatru Izraela Habima. Spektakl powstał w koprodukcji Teatru Habima i Malenki Theater. To oparta na osobistej korespondencji Nachuma Cemacha z żoną, protokołach i wspomnieniach współpracowników Cemacha, nieprosta historia pierwszego teatru grającego w języku hebrajskim, oraz jego twórcy, poczynając od półprofesjonalnych początków istnienia w Białymstoku, rozwoju teatru pod opieką Konstantego Stanisławskiego i Jewgienija Wachtangowa w Moskwie, poprzez tournée po Europie i USA, aż po Palestynę. To również przejmująca historia tytułowego bohatera, który nie pogodził się ze zmieniającymi się okolicznościami dziejowymi. Spektakl miał swoją premierę w 2017 roku. Malenki Theater, prowadzony przez Teplitskiego, to laureat wielu międzynarodowych festiwali teatralnych, swoje sztuki prezentuje w całej Europie.
Więcej informacji o festiwalu i programie znajduję się na stronie organizatora.
Organizatorzy:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Narodowe Centrum Kultury
Miasto Białystok
Białostocki Ośrodek Kultury
Wschód Kultury / Inny Wymiar
Od 30 sierpnia do 2 września 2018 roku
Białostocki Ośrodek Kultury, Miasto Białystok
Białystok
