Mikołaj Gogol

Nikołaj Wasiljewicz Gogol (ros. Никола́й Васи́льевич Го́голь, ukr. Мико́ла Васи́льович Го́голь), ur. 31 marca (inne źródła mówią o 1 kwietnia) 1809 w Soroczyńcach Wielkich - zm. 4 marca 1852 w Moskwie - pisarz, poeta, dramaturg i publicystarosyjski pochodzenia ukraińskiego. Urodził się w Soroczyńcach Wielkich na Ukrainie w rodzinie ziemiańskiej Hoholów-Janowskich. Kształcił się w Połtawie, następnie w Nieżynie. W 1828 zamieszkał w Petersburgu, gdzie w latach 1829-1831 pracował jako urzędnik, próbował też swych sił jako aktor. W 1831 poznał Aleksandra Puszkina, który wspierał jego działalność pisarską i został jego przyjacielem. W 1834 Gogol zaczął wykładać historię na uniwersytecie w Petersburgu. W latach 1836-1841 przebywał za granicą, m.in. w Paryżu oraz w Rzymie, w tym okresie powstało jego główne dzieło - powieść Martwe dusze. Ukazały się one drukiem w maju 1842 - była to w zamierzeniach autora jedynie pierwsza część ogromnej epopei o Rosji, pomyślanej na wzór Boskiej komedii Dantego. Pomysł ten nigdy nie został zrealizowany. Ostateczny kształt otrzymał tylko tom pierwszy - gogolowskie "piekło". Rysuje tam wizerunek rosyjskiego społeczeństwa i rosyjskiego ustroju - świat upośledzonych moralnie, bezdusznych ludzkich manekinów, Rosję ludzi martwych. "Martwe dusze" wywołały ogromne poruszenie. Mnożyły się ataki i napaści na Gogola, ciężkie oskarżenia o szkalowanie, a nawet zdradę własnego narodu. Rozterka, a potem i depresja duchowa, wzrost religijności i potęgujące się poczucie winy wobec własnego narodu, zachwiały równowagą psychiczną pisarza i skłoniły go do gwałtownej rewizji własnego dorobku. Nowe poglądy usiłował wyrazić w drugim tomie Martwych dusz, jednak zauważył, że w ten sposób popada w konflikt z prawdą życiową i artystyczną. Trzykrotnie - w 1843, 1845 i 1852 - palił napisane już rozdziały. Zachowały się jedynie ich niewielkie fragmenty. Martwe dusze były ostatnim jego wielkim dziełem. Napisał je mając zaledwie 32 lata. Większość utworów Gogola ma charakter ostrej satyry społecznej. Zmarł (jakoby) pochowany żywcem w stanie śpiączki 4 marca 1852. Po odkopaniu jego grobu znaleziono ciało skulone jakby w śmiertelnym skurczu. (Wikipedia)