Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie

Festiwal Kultury Żydowskiej to wydarzenie, które na stałe wpisało się w kulturalny kalendarz Krakowa. 29 czerwca 2012 roku rozpocznie się 22 edycja tego Festiwalu. Na publiczność czeka ponad 200 wydarzeń: koncerty, spektakle teatralne, pokazy filmów, warsztaty, wykłady oraz zwiedzanie miejsc związanych z kulturą Żydowską. Organizatorzy podkreślają, że jest to impreza na której uczestnik ma możliwość aktywnego udziału i osobistego doświadczenia kultury i tradycji.

Obecnie krakowski Festiwal jest jedynym na świecie wydarzeniem, które w tak szerokiej skali pokazuje współczesną kulturę żydowską: zarówno aszkenazyjską, jak też sefardyjską oraz izraelską, nie unikając przy tym prezentacji kierunków i prądów awangardowych, które wywodząc się z tradycji żydowskiej, czy też czerpiąc z niej, stały się motorem współczesnej kultury ogólnoświatowej.

Organizatorzy zwracają uwagę na edukacyjną rolę jaką pełni Festiwal. Dzięki dużej ilości warsztatów, uczestnik może w sposób bezpośredni i namacalny doświadczyć kultury i tradycji, co więcej nawet stać się jej twórcą. Podkreślają, że tak szeroko zakrojony program warsztatów to prawdziwy unikat na skalę nie tylko polską, ale i całego świata.

W maju 1988 odbyła się pierwsza edycja Festiwalu. Jej sukces uświadomił organizatorom, jak bardzo potrzebne jest takie wydarzenie. Festiwal ma nie tylko mówić o tysiącletniej obecności Żydów w Polsce, ale także uczestniczyć i odgrywać ważną rolę w procesie budowania wzajemnej, polsko – żydowskiej świadomości historycznej, kulturowej i duchowej.

Festiwal Kultury Żydowskiej ma być platformą dla międzykulturowego dialogu. Choć adresatami są w większości nie-Żydzi, to właśnie ten Festiwal stał się możliwością poznania własnej tradycji i kultury dla wielu Żydów, za równo z Polski jak i całego świata. Organizatorzy pragną, żeby festiwal był otwarty dla wszystkich, i wydaje się, że przez międzynarodowy charakter publiczności tej imprezy, staje się to rzeczywistością. Na 20. edycję w 2010 roku pojawiło się około 30 000 osób, a sam koncert Szalom na Szerokiej – nazwany Żydowskim Woodstockiem – zgromadził 15 000 widzów. Poprzez międzynarodowy charakter festiwalowej publiczności impreza ma także wpływać na pozytywny wizerunek Polski za granicą.

Festiwal jest też doceniany przez media – za równo polskie jak i zagraniczne. Transmisje oraz retransmisje z koncertów, które odbyły się na Festiwalu Kultury Żydowskiej oglądały niejednokrotnie setki tysięcy widzów. O Festiwalu pisały taki tytuły światowej prasy jak The New York Times, The Time, Le Mond czy The Sun.

Na Festiwalu przygotowano ponad 200 wydarzeń. Są wśród nich koncerty, pokazy filmowe oraz teatralne, wystawy, zwiedzanie z przewodnikiem, konferencje, spotkania, a także szeroki wachlarz warsztatów. Na festiwalową publiczność czekają między innymi:

• Koncerty

Kruzenshtern & Vialka

Jest to niedwano stworzony sześciogłowy stwór – muzyczna hybryda, będąca efektem fuzji zespołu Kruzenshtern i Parohod: awangardowo-hardrockowo-klezmerskiego kwartetu z Izraela, z Vialką: progresywnym duetem z Francji. Każda głowa tego stwora pochodzi z innego kraju: Izraela, Francji, Kanady, Uzbekistanu, Mołdawii i Ukrainy. Projekt zainicjował nową tradycję – celebrując wspólne źródła, leżące w dawnej tradycji minstreli, rozpoczął poszukiwania oryginalnego i różnorodnego brzmienia, szanując jednocześnie muzyczne i kulturowe korzenie każdego z artystów.

Koncert Kantorów: Głos radości i zwycięstwa

Wydarzenie to zainauguruje cykl koncertów w synagodze Tempel. Po raz pierwszy zaśpiewają wspólnie w Krakowie przedstawiciele młodego pokolenia kantorów, następcy swoich wielkich poprzedników. Są młodzi, wybitnie utalentowani i już uznani w świecie: kantor Yaakov Lemmer, kantor Chaim Shimon Miller – syn Wiekiego Benziona , kantor Yaakov Rosenfeld. Strażnicy i twórczy, kontynuatorzy wielowiekowej sztuki śpiewu synagogalnego i chasydzkiego. Trzem kantorom towarzyszyć będzie chór Kolot Min Hashamayim z Izraela pod dyrekcją Rafaela Bittona, w tym czworo utalentowanych młodych chórzystów.

Haferflocken Swingers

Haferflocken Swingers znani są z przekraczania granic. Undergroundowy swing band z Berlina zwinnie żongluje gatunkami muzycznymi. W ich muzyce słychać swingujący rock’n’roll, blues, calypso oraz brassowe brzmienia. Talis Mortalis i Jimmy Mohan – założyciele zespołu, rozwijali swój oryginalny i autentyczny styl, którego podstaw należy szukać w pierwotnym jazzie. Poszukiwania zaczęli od tradycyjnych brzmień nowoorleańskich, przeplatanych punkowym klimatem z Berlina. Z czasem zaczęli włączać do swego repertuaru brzmienia cygańskie i żydowskie, i aż po dziś dzień eksplorują niezwykle inspirującą zornowską wizję jazzu.

 Bester Quartet & Tomasz Ziętek: Projekt Gebirtig

Mordechaj Gebirtig to poeta, kompozytor, życiem i twórczością związany z krakowskim Kazimierzem. Uniwersalna wartość jego pieśni sprawia, że po 70 latach od tragicznej śmierci poety jego dzieła nadal inspirują współczesnych artystów. Projekt jest autorskim odczytaniem utworów Gebirtiga przez Jarosława Bestera, spotkaniem dwóch twórców ponad czasem, językiem i tradycją.
Bester Quartet: Jarosław Bester (akordeon), Oleg Dyyak (perkusja), Jarosław Tyrała (skrzypce), Mikołaj Pospieszalski (kontrabas) oraz Tomasz Ziętek (trąbka)

David Krakauer & Sinfonietta Cracovia 
Sinfonietta Cracovia pod batutą Roberta Kabary dwa lata temu, koncertem poświęconym twórczości Josepha Achrona, zainaugurowała na Festiwalu Kultury Żydowskiej cykl Midnight Classics. Tym razem gwiazdą koncertu będzie wirtuoz klarnetu i kompozytor David Krakauer, który celebruje swoje 20-lecie obecności na Festiwalu. Porywające transformacje tradycji nowojorskich klezmerów w kompozytorskich partyturach i brzmienia klarnetu, które ujawniają piękno niesłyszanych dotąd dźwięków i melodii.