Działalność bibliotek cyfrowych, określanych również mianem bibliotek wirtualnych, wiąże się ściśle z regulacjami dotyczącymi praw autorskich. Chodzi tutaj mianowicie o możliwości przetworzenia utworu np. książki na wersję dostępną online, czyli tak zwaną digitalizacje utworu, a następnie zgodne z prawem udostępnienie takiego materiału bibliotecznego odbiorcy. Jak stanowi bowiem ustawa o bibliotekach materiałem bibliotecznym są m.in. dokumenty zawierające utrwalony wyraz myśli ludzkiej, przeznaczone do rozpowszechniania, niezależnie od nośnika fizycznego i sposobu zapisu treści czyli także dokumenty graficzne, dźwiękowe, wizualne, audiowizualne i elektroniczne.
Można więc jednoznacznie stwierdzić, że biblioteka cyfrowa stanowi bibliotekę w rozumieniu tej ustawy, a przepisy szczególne dotyczące bibliotek tradycyjnych będą miały zastosowanie do bibliotek wirtualnych. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi w art. 28, że biblioteki mogą sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów. Można więc twierdzić, że taki zapis daje uprawnienie na zmianę formy zapisu utworu np. z papierowego na cyfrowy.
Zmiany takiej może dokonać zarówno biblioteka samodzielnie, jak również zlecić takie działania innemu podmiotowi. Istnieją jednak w doktrynie poglądy podważające taki stan rzeczy, z uwagi na to, że takie działania biblioteki naruszają art. 35 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych dotyczący dozwolonego użytku, który nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy. Zgodnie z takim zapatrywaniem możliwa jest tylko retrodigitalizacja utworów, dostępnych jako zdigitalizowane, w przypadkach wskazanych w art. 28 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Nie jest uzasadnione z pewnością, w oparciu o art. 28, udostępnianie zdigitalizowanych materiałów bibliotecznych przez biblioteki cyfrowe w systemie online w sposób powszechny. Jednakże, wydaje się, że nie może rodzić żadnych sankcji prawnych udostępnianie utworu przez bibliotekę w formie cyfrowej w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań (np. studentom czy pracownikom naukowym), jak również w celach badawczych i poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego znajdującego się na terenie biblioteki – czyli wewnętrznej sieci biblioteki (art. 27 i 28 ustawy).
Udostępnienie natomiast w sposób nieograniczony (powszechnie) zbiorów biblioteki cyfrowej, możliwe będzie w przypadku gdy:
- Właściciel praw autorskich do utworu wyraził na takie udostępnienie zgodę
- Materiał, następnie zdigitalizowany, nie stanowi utworu zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- Prawa autorskie do utworu już wygasły
- Udostępnienie utworu jest możliwe na podstawie przepisów prawa autorskiego dotyczących dozwolonego użytku
Biblioteka cyfrowa może także nabyć utwór już zdigitalizowany, zawierając z podmiotem praw wyłącznych do niego stosowną umowę, najczęściej w formie licencji. Taki utwór może zostać włączony do zbiorów ogólnodostępnej biblioteki cyfrowej.
