Międzynarodowy Festiwal Muzyki Aktualnej, Maerz Musik (Marcowa Muzyka) należy do ciekawszych wydarzeń artystycznych Berlina. Bogaty program imprezy urozmaicają nie tylko klasycy współczesności i wspaniałe orkiestry symfoniczne, ale także koncerty kameralne, eksperymentalne, instalacje, performance, spektakle teatralne oraz sztuka wideo.W tym roku trwające od Od 19 do 28 marca Maerz Musik zainaugurowała produkcja sceniczna „Luci mie traditrici” Salvatore Sciarrino w reżyserii rzeźbiarki, Rebeki Horn. Festiwal zakończyła natomiast inscenizacja teatralno muzyczna „Wuestenbuch”, Beata Furrera w reżyserii Christopha Marthalera. Wydarzeniami stały się koncerty do akcji Williama Kentridgea grane w Nowej Narodowej Galerii. W tym roku tę lubianą przez berlińczyków imprezę odwiedziło 12 tysięcy widzów.
Z dyrektorem artystycznym MarzMusik, Matthiasem Osterwoldem rozmawia Alexandra Hołownia.
Alexandra Hołownia: Co Pana łączy z Polską?
Matthias Osterwold: Warszawę odwiedziłem z okazji sympozjum zorganizowanego przez Warszawską Jesień Muzyczną. Nawiązałem kontakty i cieszę się, że polscy koledzy zostali członkami Związku Nowej Muzyki w Berlinie, gdyż jeszcze przed zmianą systemu Warszawska Jesień Muzyczna była najważniejszym i największym festiwalem muzyki współczesnej w Europie Wschodniej.
A. H.: Jak powstał festiwal MaerzMusik ?
M. O.: Do roku 2001 byłem muzycznym kuratorem ZKM w Karlsruhe. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności zaproponowano mi w Berlinie objęcie kierownictwa Biennale Muzyki Współczesnej. Powiedziałem, że przyjmę tę posadę, jeśli będę mógł dokonać pewnych zmian. Postanowiłem zrezygnować z dwuletniego rytmu i rok rocznie organizować festiwal. Chciałem wzmocnić międzynarodową obsadę uczestników, oraz wypracować jej interdyscyplinarny i interkulturalny profil. Także stworzyć platformę dla prezentacji najbardziej kontrowersjnych pozycji w muzyce aktualnej. Mojej imprezie nadałem tytuł, MaerzMusik (Muzyka Marcowa). Ale nazwy tej nie należy rozumieć dosłownie, bo mimo że festiwal odbywa się w marcu, to jego nazwa pochodzi od dadaistycznych koncepcji Kurtha Schwiettersa.
A. H.: Popiera Pan poszukiwania dotyczące sztuki dźwięku, muzyki konceptualnej, także prac stworzonych na granicy flususu ?
M. O.: Fluksus, dorobek Johna Cage, również awangarda początków XX wieku, jak Dada czy Futuryzm stanowią dla mnie ważne źródło inspiracji. Ruchy te spowodowały zniesienie granic pomiędzy różnymi dziedzinami sztuk oraz uwolniły gatunki sztuk od hierarchii. Efektem czego doszło do równouprawnienia poszczególnych form muzycznych.
A. H.: Pracował Pan jako kurator muzyczny w ZKM w Karlsruhe. Jak ważne są dla Pana nowe media ?
M. O.: Nowe media uważam za bardzo ważne. Na pewno w przyszłości festiwal MaerzMusik przeznaczy im więcej uwagi. Generalnie interesuje mnie fenomen przekraczanie granic w sztuce. Zawsze z wielką uwagą śledzę rozwój i objawy twórczości multimedialnej, obojętnie czy pojawiają się one w performance, instalacji czy w koncercie.
A. H.: Jaką funkcję spełnia w MaerzMusik wymyślona przez Pana sekcja, Sonic Art Lounge ?
M. O.: Programy Sonic Art Lounge mają miejsce w foyer budynku Berliner Festspiele, i odbywają się zawsze po godzinie 22.00. Zazwyczaj pokazują prezentowane w galeriach, lekkie, eksperymentalne formy wizualno-dźwiękowe. Sztuki piękne bardzo mnie pociągają.I myślę, że połączenie ze sobą poszczególnych dziedzin, choćby sztuk pięknych z muzyką jest zjawiskiem zupełnie zrozumiałym. Od lat obserwuję u artystów wizualnych wzrost zainteresowania dźwiękiem i akustyką. U niektórych twórców nawet 1/3 zawartości prac pochodzi z dorobku intermedialnego. Dlatego też do udziału w MaerzMusik zapraszam zainteresowanych nową muzyką malarzy, rzeźbiarzy, performerów. Chcę, by również i oni, często przy pomocy prowokacji, nadali dźwiękom inny, nieznany dotychczas wyraz.
A. H.: Czy teatralne inscenizacje MaerzMusik można tylko zobaczyć podczas trwania festiwalu ?
M. O.: Niektóre duże produkcje są tak konwencjonalne, że można je łatwo przenieść do innych miejsc. Prezentowana obecnie w Volksbuehne sztuka Rebeki Horn zanim dojechała do Berlina, miała swoją premierę w Salzburgu i w Madrycie. Także zaprezentowany w Berlinie „Wuenschenbuch” świętował swój pierwszy raz w Bazylei. Podobnie z programem przedstawiającym arabskie śpiewy żałobne Petera Meyerthonsa. Produkcja ta przygotowana wspólnie z Gardino w Bazylei znajduje się nadal na etapie rozwoju. Natomiast spektakl „Klaus Noemi” z 2008 roku, Ulrike Ottinger i Olgi Neuwirth , kilka miesiący temu wznowiono w Luksemburgu.A obecnie trwają rozmowy, dotyczące pokazania go w zredukowanej wersji w Anglii.
A. H.: W przedmowie do katalogu festiwalowego MaerzMusik napisał Pan, że sztuka jest laboratorium utopijnego myślenia ?
M. O.: Sztuka służąca wyłącznie za informację i powtarzająca to co już znamy jest moim zdaniem nieciekawa. Mnie obchodzą artyści reprezentujący nowe myślenie. Właśnie praktyki poszukiwań w sztuce nazwałem laboratorium utopijnego myślenia.
A. H.: Jest Pan dyrektorem artystycznym, kompozytorem, kuratorem ?
M. O.: Pojęcie kuratora nigdy nie dotyczyło muzyki. Lecz ja traktuję siebie za kuratora tworzącego program wystawy muzycznej.
