Temat współpracy między biznesem a sektorem kultury często wzbudza wiele kontrowersji. Z jednej strony wsparcie sponsora okazuje się niezbędne do realizacji dużych projektów, ale z drugiej strony taka współpraca może odbierać wiarygodność i niezależność inicjatywom kulturalnym. Coraz częściej na polskim rynku pojawiają się także instytucje lub osoby pośredniczące pomiędzy światem kultury i biznesu, które inicjują kontakty z potencjalnymi sponsorami i patronują wspólnym inicjatywom. Powstaje w tym miejscu pytanie: czy interesy sponsora mogą iść w parze z interesami instytucji kultury? Jakie jest oblicze sponsoringu kultury w Polsce?
O zabranie głosu w tej sprawie postanowiliśmy poprosić sponsorów, osoby odpowiedzialne za pozyskiwanie funduszy w instytucjach kultury, przedstawicieli organizacji pozarządowych, fundraiserów, naukowców, a także reprezentantów organizacji zajmujących się programami sponsoringowymi. Zapraszamy do lektury cyklu Kultura szuka sponsora, sponsor szuka kultury.
Kolejnej opinii udzieliła Joanna Hojda-Pepaś, która reprezentuje Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie na stanowisku ds. Pozyskiwania Środków.
Sponsoring to jedna z najszybciej rozwijających się form promocji. To narzędzie kreowania pozytywnych skojarzeń w świadomości odbiorców związanych ze sponsorowaną instytucją lub wydarzeniem i przenoszenia ich na daną firmę. W zamian za dofinansowanie, wsparcie technologiczne lub rzeczowe firma uzyskuje konkretny pakiet świadczeń: ma możliwość zamieszczenia logo na drukach wydarzenia, otrzymuje pulę biletów, przekazuje materiały promocyjne.
Historia sponsorowania sięga XIX wieku, przy czym zjawisko to zyskało popularność w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. Był to czas, kiedy firmy poszukiwały nowych możliwości dotarcia do klientów – form, które łączyłyby w sobie subtelność i efektywność, zwracały uwagę nie tylko na jakość produktu, lecz także na ogólny jego wizerunek. Zwiększenie liczby sponsorowanych przedsięwzięć wynikało również ze wzrostu cen tradycyjnej reklamy. Pamiętajmy jednak, że celem sponsoringu jest osiągnięcie wymiernych korzyści, dlatego też nie powinno się mylić tego pojęcia z mecenatem, który z kolei charakteryzuje się bezinteresownymi, pozbawionymi instytucjonalnych oraz osobistych oczekiwań działaniami.
Celem sponsoringu jest osiągnięcie mierzalnych korzyści poprzez wyeksponowanie marki. Dla firmy istotne jest budowanie stabilnego, pozytywnego wizerunku, co pozwala utrzymać renomę i przyczynia się do zwiększenia popularności, a także wytworzenia atmosfery sprzyjającej skorzystaniu z usługi. Anna Kraińska, dyrektor Hotelu Polskiego Pod Białym Orłem, mówi: „Sponsorowanie od paru lat wystaw w MCK jest z jednej strony świadomym działaniem reklamowo-promocyjnym, budowaniem wizerunku firmy, poszukiwaniem nowych rozwiązań na wyróżnienie na rynku turystycznym i podwyższaniem poziomu identyfikacji pracowników z firmą”. Prywatnemu sektorowi zależy na otrzymaniu oferty dopasowanej do jego profilu i aktualnych potrzeb biznesowych. Nie ma tu znaczenia, czy organizatorem przedsięwzięcia jest podmiot publiczny czy prywatny, istotne za to są wartości kulturowe wydarzenia i jego ranga.W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie wsparcie sponsorów umożliwia m.in. zintensyfikowanie działań promocyjnych, a co za tym idzie – dotarcie do szerszych grup publiczności; przekłada się także na rozmach niektórych projektów. W MCK staramy się wychodzić naprzeciw potrzebom współpracujących z nami firm. W zamian za wsparcie finansowe oferujemy, poza ekspozycją logo firmy na drukach towarzyszących danemu wydarzeniu, m.in. możliwość zorganizowania spotkania dla klientów połączonego ze specjalnym zwiedzaniem wystawy, indywidualnego oprowadzania kuratorskiego po ekspozycji dla pracowników i kontrahentów lub warsztatów artystycznych dla dzieci.
MCK jest gotowe do udziału w akcjach promocyjnych firmy związanych ze sponsoringiem, np. wspólnej organizacji konkursów dla młodych artystów, co miało miejsce przy organizacji wystawy Andy Warhol. Konteksty. W MCK doceniamy długofalową współpracę i świadomie budujemy trwałe relacje z firmami. Ostatnio zaobserwowaliśmy, że coraz częściej firmy – świadome prestiżu wynikającego z adresu przy Rynku Głównym w Krakowie – zamawiają indywidualne oprowadzanie kuratorskie po ekspozycji lub spotkania dla swoich klientów w siedzibie MCK czy też warsztaty artystyczne dla dzieci.. „Sponsoring kultury to dla nas okazja do umocnienia świadomości marki wśród publiczności, bliższe relacje z liderami opinii i wartość dodana dla pracowników” – zaznacza Urszula Podraza, kierownik działu PR Kraków Airport, firmy wspierającej finansowo m.in. wystawę Władcy snów w Galerii MCK.
O wartości wydarzenia kulturalnego świadczy to, w jaki sposób jest ono przygotowywane, czy odpowiada na rzeczywiste potrzeby społeczne i do jakich klientów jest kierowane. „Dużo mówi się o tym, że wspieranie kultury ociepla wizerunek firmy, wpływa na jej rozpoznawalność i świadczy o społecznym zaangażowaniu. Ale tak naprawdę jest to coś więcej niż tylko sponsoring. To wzajemna wymiana doświadczeń. Kultura inspiruje biznes do dalszych działań i ciągłego rozwoju. W moim odczuciu to sytuacja win-win, gdzie obie zaangażowane strony odnoszą korzyści” – przekonuje Renata Poreda, PR & communication manager z Bright Junior Media.
W ostatnim czasie możemy wyodrębnić dwa główne sposoby podejścia do sponsoringu. Z jednej strony jest on elementem marketingowym, a z drugiej – elementem społecznej odpowiedzialności firm. Dowodem jego wzrastającej roli jest potraktowanie go przez biznes jako narzędzia nie tylko wspierającego sprzedaż i kreowanie dobrego wizerunku, lecz także budującego relację firma-klienci. Jak zaznaczyłam wcześniej, coraz większy nacisk kładzie się na związanie pracowników firmy z instytucją sponsorowaną i organizowanymi przez nią wydarzeniami.
Z moich obserwacji wynika, że kultura i biznes wciąż uczą się, jak efektywnie ze sobą współpracować i reagować na bieżąco na sytuację ekonomiczną w taki sposób, aby obie strony odnosiły wyłącznie korzyści.
