Teraźniejszość
Ostatnia decyzja w sprawie ESK13 za jedno z podstawowych kryteriów oceny kandydatury stawia aktywny udział mieszkańców miasta w tworzeniu i realizacji wydarzeń. Przy czym zachęca się, aby nie tworzyć projektów tylko o charakterze lokalnym, gdyż mogą nie być wystarczająco atrakcyjne dla szerszego grona odbiorców, a przecież jednym z ważnych celów ESK jest promocja turystyki kulturalnej.
Początkowemu programowi Linz09 zapewne brakowało takiego charakteru, skoro jedną z rekomendacji panelu ekspertów było większe zaangażowanie mieszkańców miasta. Analiza zrealizowanych projektów pokazuje, iż organizatorzy podeszli do tematu profesjonalnie. Poniższe inicjatywy to jedynie przykłady.
Dzielnica Miesiąca to inicjatywa pozwalająca każdej z dwunastu dzielnic Linzu na opowiedzenie swojej historii, zaprezentowanie specyfiki i kultury. Ważne, aby mieszkańcy byli zarówno adresatami, jak i twórcami przedsięwzięć. W dzielnicy Bindermichl uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 43 gromadzili stare sofy, kanapy, fotele, fotografowali je z dawnymi właścicielami, a następnie przerabiali, odnawiali i upiększali po to, aby na jednym z podwórek stworzyć nowe miejsce spotkań dla mieszkańców. Lokalny park w Neustadtviertel w maju przybrał nazwę Parku Ludzi, symbolizując koegzystencję kilku mniejszości zamieszkujących dzielnicę. Organizacje pozarządowe i sami mieszkańcy przygotowali program kulturalny i sportowy, który ożywił i uatrakcyjnił „park różnorodności”.
Na szczególną uwagę zasługuje projekt Bellevue. Jedną z ważnych zmian infrastrukturalnych było skierowanie drogi przelotowej przez dzielnicę Bindermichl do tunelu, nad którym stworzono tereny zielone. Właśnie tam usytuowano żółty budynek Bellevue, wchodzący z jednej strony na wlot do tunelu, z drugiej na nowo powstały park. W budynku zlokalizowano kwatery dla goszczonych artystów, kawiarnię, przestrzeń wystawienniczą, bibliotekę, scenę, pokój medialny. Przez trzy miesiące intensywny program skusił do udziału w bezpłatnych warsztatach, szkoleniach, pokazach filmowych, dyskusjach i degustacjach ponad trzydzieści trzy tysiące osób14.
„Kultura dla wszystkich”, koncept pojawiający się w Planie Rozwoju Kulturalnego15 jest jednym z najważniejszych elementów strategii miasta. Powoli ma także ewoluować w stronę „kultury (realizowanej) przez wszystkich”. Obok biernego uczestnictwa w kulturze, nacisk położono na wymiar aktywny – tworzenie. „Kultura dla wszystkich” to także usuniecie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych i starszych. Już w 2008 roku zainstalowano multisensoryczne punkty informacji, które mogą być obsługiwane przez niewidomych i niesłyszących.
Przyszłość
Na nowy wizerunek, o jaki Linz walczy od lat, składają się nowe technologie, innowacyjność, nowoczesność. Sztandarowym przykładem pozostaje rzecz jasna festiwal Ars Electronica, który w 2009 roku świętował trzydziestą rocznicę istnienia jubileuszową edycją Zukunft/Future. Wśród inwestycji na przyszłość wskazać należy Wissenturm (Wieżę Wiedzy) – nową siedzibę biblioteki miejskiej i centrum edukacji dorosłych. Podobnie Hörstadt (Miasto Akustyczne), przedsięwzięcie poświęcone akustyce, hałasowi i dźwiękom w przestrzeni miejskiej. Nie mniej ważne były udostępnienie Internetu przez bezpłatne hot-spoty w całym mieście oraz digitalizacja miejskich i regionalnych archiwów.
Wiele uwagi poświęcono tzw. ludzkiemu wymiarowi rozwoju technologicznego i postępującej modernizacji. Coraz większa grupa ludzi może nie nadążyć za szybkimi zmianami, zwłaszcza osoby starsze oraz gorzej wykształcone. Coraz bardziej zależni jesteśmy od techniki i nowych technologii, a także przegnieceni ilością napływających informacji. Tym problemom poświecono kilka seminariów, spotkań i performansów. Toteż dziwić może brak odniesień w programie Linz09 do celebrowanego przez UE w 2009 roku Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji16. Być może mówi to wiele nie tyle o samej organizacji Linz09, ile o widoczności i promocji inicjatyw unijnych w Europie, a szczególnie „lat” poświęconych konkretnym priorytetom.
Co zostało po Linz 09?
Ponad 7700 wydarzeń i 220 projektów, dziesiątki tysięcy turystów, ponad tysiąc wolontariuszy, ponad 25 tysięcy omówień Linz09 w mediach, 5 tysięcy artystów z 66 krajów, 68 676 000 euro wydanych na realizację programu. Co po tym pozostaje? Z pewnością na ocenę długoterminowych rezultatów będziemy musieli jeszcze poczekać. Jak deklaruje Martin Heller, w 2015 roku przygotowane zostanie ostateczne „rozliczenie” programu Linz09 i jego wpływu na sytuację społeczno-ekonomiczną w mieście. Przypuszcza on, że wtedy o Linzu będzie można z przekonaniem powiedzieć, iż jest najbardziej interesującym miastem Austrii17.
Jakie podsumowanie możliwe jest już teraz?
