[ KONKRET
W Słowniku pojęć Jana Berdyszaka KONKRET pełni funkcję pinezki, dzięki której każde z pojęć można “fizycznie” zawiesić. Konkret materializuje pojęcie, służy sprawdzeniu nośności sztuki, choć niekiedy jest właśnie “wyjątkiem potwierdzającym regułę”. Konkret ma być przykładem praw ogólnych, ale właściwie zawsze dowodzi niepowtarzalności faktów, przez swą materialność jest “jedyny”, “wyjątkowy”, “szczególny”. Jest dowodem na istnienie materii i niepowtarzalności reguł.
Konkret to tak mocno związane z dziejami sztuki “odwzorowanie”, zamknięcie wszechświata w jednym, materialnym, unikalnym dziele.
[ ODNAWIANIE
jest suplementem do wszystkich haseł, jest metahasłem.
To powrót do tego samego punktu w innej przestrzeni i innym czasie, wielka tajemnica sztuki wielokrotnie czerpiącej z tego samego źródła. Odnawianie jest też odwiecznym marzeniem o powrocie do dziedzictwa energii, jest siłą tworzenia wszystkich stanów i form.
[ PASSE-PAR-TOUT
ma raczej znaczenie “przejście ku całości”, niż “przejście wokół całości”. Passe-par-tout to okienko, którym otaczany jest obraz (rysunek, grafika), podkreślające separację od otoczenia. Passe-par-tout zarazem “wydziela”, ale i zakrywa te części papieru, których nie chce się pokazywać światu.
PASSE-PAR-TOUT Jana Berdyszaka ma o jeden wymiar więcej, dotyczy nie tyle wykrojenia dwóch wymiarów płaszczyzny, lecz raczej wskazania drzwi, którymi można przemykać się z jednej przestrzeni (PRZED) w drugą (ZA), a właściwie którymi można przedostawać się z czasu minionego w przyszły. Samo “okienko” to właśnie ten błysk teraźniejszości, punkt naszej obecności, który stale z nami wędruje. Passe-par-tout to chyba my sami, wybierający kadr rzeczywistości. Pojęcie PASSE-PAR-TOUT może dotyczyć wszystkiego, czemu poświęcamy uwagę, zastępuje ono słowo “wybór” i nadaje mu bardziej konkretny charakter.
