I. PERFORMANCE
Odbiorca sztuki performance ponosi większe ryzyko, aniżeli widz dzieła filmowego czy sztuki teatralnej. W ostatnich wymienionych przypadkach możemy przygotować się na odbiór poprzez czytanie określonych publikacji, tak w przypadku akcji artystycznych do ostatniej chwili nie jesteśmy pewni całego wydarzenia. Performance należy do kategorii nielicznych sztuk, której nie da się zawrzeć w prostym schemacie. Sztuka ta sama w sobie wciąż pozostaje trudna do zdefiniowania, ponieważ każda kolejna działalność neguje istniejącą definicję. W samej naturze performance leży ciągłe przekraczanie granic. Bliska zdefiniowania wydaje się być Elisabeth Joppe, która pisze: Performance stał się pojemnym terminem nazywającym wszystkie formy oparte na akcji, na działaniu. (…) Jeśli przyjrzeć się bliżej sztuce performace to zauważymy, że u jej podstaw leży sztuka akcji. Duże znaczenie dla rozwoju performance miały prace wiedeńskiego akcjonizmu, którzy koncentrowali się na przełamywaniu najróżniejszych tabu1.
Trudność zdefiniowania leży niejako w naturze tej sztuki, która mimo to niezmiennie zachowuje podstawową zasadę sytuacji teatralnej: wykonawca – widz – przestrzeń. W Teatrze Performer Pawła Dudzińskiego te trzy elementy odgrywają znacząca rolę, mimo, że jego twórca paradoksalnie odrzuca idee teatru dramatycznego, czy też takiego do jakiego dotychczas widz był przyzwyczajony. Jednak działaniom Dudzińskiego towarzyszą procesy, które Richard Schechner uważa za właściwe przedstawieniu teatralnemu: trening, warsztaty, regularne próby, rozgrzewka, właściwe przedstawienie, okres wygasania, utrzymanie stanu gotowości. Obecność wymienionych etapów daje prawo do nazywania działalności Pawła Dudzińskiego teatrem.
Cały teatr składa się z indywidualności, którzy kształcą się w ośrodkach na całym świcie. Teatr Performer to zbiór indywidualności twórczych, którzy spotykają się w jednym określonym czasie i przestrzeni. Cały czas pracujemy nad sobą, wypełniając bagaż artystyczny. Nie robimy prób spektaklu w tradycyjnym znaczeniu tego słowa, każdy robi próby sam ze sobą. Wspólne spotkanie na spektaklu jest wydarzeniem/zderzeniem – powstaje struktura zrodzona z indywidualnych treningów2.
Drugi człon nazwy przedsięwzięcia Dudzińskiego – performer najtrafniej oddaje specyfikę działań artysty. Wczytując się w definicję performance można zauważyć, że dokładnie odzwierciedla ona praktykę teatru Pawła Dudzińskiego – teatru akcji, w którym działanie stale przekracza własne normy. Dudziński mówi: Przez zbitkę słów Teatr Performer kształtuje się przestrzeń znaczeniowa, która określa to co robimy, sztukę performance i teatr. Performer to aktor nieuzbrojony, to likwidacja przedstawienia, to procesy, które pojąć może tylko ktoś, kto odwoła się do intuicji3.
1 Ch. Blame, Wprowadzenie do nauki o teatrze, Warszawa 2005, s. 216.
2 Rozmowa z Pawłem Dudzińskim, Zamość 10.05.2008 r.
3 Tamże.
